2014-2015: Απολογισμός και προοπτικές
Του Ντέιβιντ Νορθ και Τζόζεφ Κισόρ
26 Φεβρουαρίου 2015
Ο εικοστός πρώτος αιώνας δεν είναι πλέον κάτι καινούργιο. Καθώς μπαίνουμε στο νέο χρόνο, τα τελευταία 15 χρόνια παρέχουν επαρκές υλικό για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τις κύριες οικονομικές, γεωπολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες και τάσεις που θα προσδιορίσουν τη φύση και την κατεύθυνση των γεγονότων το 2015 και πιο πέρα.
Πρώτα απ’όλα πρέπει να αναφερθεί ότι μέσα στο διάστημα 15 ετών, ο 21ος αιώνας έχει διαψεύσει, με τον πλέον συντριπτικό τρόπο, τους θριαμβολόγους του «Τέλους της Ιστορίας» που διακήρυξαν, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ότι ο καπιταλισμός και η αστική δημοκρατία αντιπροσώπευαν την ανυπέρβλητη κορυφή των ανθρώπινων επιτευγμάτων. Προς το τέλος του 2014, οι επικρατούσες οικονομικές και πολιτικές δομές, φαίνονταν πως βυθίζονταν, με όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα, μέσα στην άβυσσο.
Στη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου – την εκατονταετηρίδα από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου – οι αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος προσέλαβαν ένα οξύ χαρακτήρα. Τα «ειρηνικά» διαλείμματα ανάμεσα στο ξέσπασμα μεγάλων κρίσεων – γεωπολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών – έχουν γίνει τόσο σύντομα που ούτε καν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν διαλείμματα. Οι κρίσεις, από την άλλη, παρουσιάζονται όχι σαν μεμονωμένα «επεισόδια,» αλλά σαν λίγο-πολύ μόνιμα γνωρίσματα της σύγχρονης πραγματικότητας. Το μοτίβο της ασταμάτητης κρίσης που χαρακτήριζε το 2014 – ένας βασικός δείκτης του προχωρημένου στάδιου της παγκόσμιας καπιταλιστικής αποσταθεροποίησης – θα συνεχιστεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση το 2015.
Ας κάνουμε μια ανασκόπηση των κύριων στοιχείων της σύγχρονης κρίσης.
1 . Η παγκόσμια οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την κατάρρευση της Γουόλ Στριτ το 2008 συνεχίζεται επίμονα. Σημαίνοντας κάθε άλλο παρά μια οικονομική ανάκαμψη, ο συνεχιζόμενος και αυξανόμενα μανιακός χαρακτήρας της ανόδου της αξίας των μετοχών στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίων – και πάνω απ’όλα, στις Ηνωμένες Πολιτείες – είναι κυρίως ένδειξη του θρίαμβου του οικονομικού παρασιτισμού. Η ασταμάτητη συσσώρευση προσωπικού πλούτου από μια ελίτ του μεγάλου κεφάλαιου έχει αποχωριστεί, σε ένα βαθμό χωρίς ιστορικό προηγούμενο, από τη διαδικασία της δημιουργίας αξίας μέσα στην παραγωγή. Η Γουόλ Στριτ είναι εθισμένη σαν ναρκομανής σε φαινομενικά ατελείωτες δόσεις ρευστότητας από το Federal Reserve.
Η άνοδος της αξίας των μετοχών έχει πραγματοποιηθεί στην κορυφή μιας λιμνάζουσας «πραγματικής» οικονομίας. Ο διακεκριμένος οικονομολόγος Μπάρι Άιχενγκριν, σε ένα δοκίμιο που δημοσιεύτηκε στο τεύχος του Ιανουαρίου 2015 του Current History, γράφει: « Ο νέος χρόνος διαμορφώνεται για να γίνει ακόμη ένας απογοητευτικός χρόνος για την παγκόσμια οικονομία.» Παρατηρεί ότι η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει αποκαλέσει «νέα μετριότητα» τους αναιμικούς παγκόσμιους ρυθμούς ανάπτυξης, και προειδοποιεί ότι αυτή η περιγραφή της παγκόσμιας οικονομίας είναι πιθανώς πολύ αισιόδοξη. Δεν υπάρχει κανένας εθνικός ή τοπικός τομέας της παγκόσμιας οικονομίας με στιβαρή ανάπτυξη.
Στην Ευρώπη, η οικονομική ανάπτυξη το 2014 ήταν αμελητέα, καθώς η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία, μόλις που απέφυγε να εισέλθει επίσημα σε ύφεση. Η Ρωσία είναι σε βαθιά κρίση και το ρούβλι σε ελεύθερη πτώση. Στην Ασία, η Ιαπωνία μπήκε σε ύφεση το τρίτο τρίμηνο του προηγούμενου χρόνου, ενώ η Κινεζική οικονομία επιβραδύνεται σημαντικά.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η «ανάκαμψη» που διατυμπανίστηκε από την κυβέρνηση Ομπάμα είναι ανύπαρκτη για την τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού, μέσα σε πλαίσιο πτωτικών μισθών και συνεχιζόμενης μαζικής ανεργίας. Σχεδόν μηδενικά επιτόκια απέτυχαν να πυροδοτήσουν κάποια σημαντική ανάπτυξη. Οι οικονομίες την Λατινικής Αμερικής και των «αναπτυσσόμενων» χωρών είναι εξαιρετικά ευάλωτες από ασταθείς χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η κάθετη πτώση των τιμών πετρελαίου προς το τέλος του 2014 είναι, εν μέρει, μια σκόπιμη προσπάθεια από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να υπονομεύσουν τη Ρωσία. Ωστόσο, είναι επίσης συστατικό μέρος μιας γενικής πτώσης στις τιμές εμπορευμάτων σε όλο τον κόσμο, η αντανάκλαση αποπληθωριστικών πιέσεων που συνδέονται με πτωτική ζήτηση και χαμηλά επίπεδα ανάπτυξης. Ο Άιχενγκριν παρατηρεί ότι υπάρχουν επαρκείς λόγοι να πιστεύουμε ότι ο παγκόσμιος καπιταλισμός αγωνιά μέσα σε μια «διηνεκή αποτελμάτωση,» η οποία «αντανακλά όχι μια ατυχή συγκυρία παροδικών προβλημάτων σε μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, αλλά μια μόνιμη επιβράδυνση που οφείλεται σε εγγενείς δομικούς παράγοντες.»
2 . Οι γεωπολιτικές εντάσεις – ριζωμένες στην ανεπίλυτη αντίφαση ανάμεσα στον παγκόσμιο χαρακτήρα της καπιταλιστικής πίστης, παραγωγής και αγορών, από τη μια, και, από την άλλη, το σύστημα του έθνους-κράτους στο οποίο ο καπιταλισμός είναι ιστορικά και πολιτικά ριζωμένος – εντείνονται από την επιμονή της οικονομικής κρίσης. Όπως το 1914 και το 1939, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις επιδιώκουν να βρουν μια διέξοδο από την οικονομική κρίση πασχίζοντας, εις βάρος των ανταγωνιστών τους, να ενισχύσουν τη θέση του «δικού» τους έθνους στην παγκόσμια αρένα. Μέσα σε αυτή τη στυγνή και επικίνδυνη διαδικασία, οι Ηνωμένες Πολιτείες παίζουν τον ηγετικό ρόλο. Ο ατελείωτος «πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία» έχει αποκαλυφτεί, στα τελευταία 15 χρόνια, ότι είναι το μέσο με το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να αναγκάσουν τους πιθανούς αντιπάλους τους να οπισθοχωρήσουν για να διατηρήσουν τη θέση τους σαν παγκόσμιος ηγεμόνας.
Οι παγκόσμιες επιχειρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν προσλάβει ένα στυγνό χαρακτήρα που μπορεί να συγκριθεί με τις επιχειρήσεις της ναζιστικής Γερμανίας. Αλλά υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά: Η ναζιστική Γερμανία φιλοδοξούσε «μόνο» να εξουσιάσει την Ευρώπη. Η αμερικανική άρχουσα τάξη φιλοδοξεί να εξουσιάσει τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια του 2014, η κυβέρνηση Ομπάμα είχε εμπλακεί, δίχως παύση, σε πόλεμο ή προετοιμασίες για πόλεμο σε κάθε σχεδόν περιοχή στην υδρόγειο. Πίσω από τις επιχειρήσεις του Πεντάγωνου και του αρχηγείου της CIA στο Λάνγκλεϊ στη Βιρτζίνια – όπου παίρνονται όλες οι κρίσιμες κυβερνητικές αποφάσεις – βρίσκεται η πεποίθηση ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει ένα απαράδεκτο εμπόδιο στην αμερικανική κυριαρχία στην Ασία και στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, και, συνεπώς, στον ρόλο της Αμερικής σαν παγκόσμιου ηγεμόνα.
Η σύγκρουση με τη Ρωσία για την Ουκρανία, που ξέσπασε το 2014, είναι μόνο ένα από τα πεδία αυτής της παγκόσμιας πάλης. Η αμερικανική άρχουσα τάξη πιστεύει ότι δεν μπορεί να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς της με την Κίνα εκτός εάν κυριαρχήσει στην Ευρασιατική ήπειρο. Η εγκατάσταση ενός φιλοαμερικανικού καθεστώτος ανδρείκελων στο Κίεβο αποσκοπούσε στην επιβολή μιας αποφασιστικής γεωπολιτικής οπισθοχώρησης στη Ρωσία, και τον εξαναγκασμό του καθεστώτος του Πούτιν – ή του αντικαταστάτη του – να αποδεχθεί την αμερικανική κυριαρχία.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι ο μόνος συμμετέχων στην πολιτική του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού. Ακόμη και καθώς διχάζεται από εσωτερική κρίση, η Βρετανία ελπίζει ότι η «ειδική σχέση» της με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα διευκολύνει την ανάκτηση κάποιου μέρους της παλιάς της ιμπεριαλιστικής δόξας. Η Γαλλία – η οποία μόλις μια δεκαετία πριν ήταν ένας ιδιαίτερα σκληρός επικριτής της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ – έχει μεταμορφωθεί στον πιο πιστό σύμμαχο της Ουάσιγκτον.Επιδιώκει, σε μια ανταποδοτική βάση, να εξασφαλίσει την αμερικανική υποστήριξη στις γαλλικές λεηλασίες στη βόρεια και την κεντρική Αφρική. Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ μοιάζουν με αγέλη πεινασμένων λύκων, αναζητώντας κάποια λεία για να ορμήσουν. Και χιλιάδες μίλια μακριά από την Ευρώπη, η αυστραλιανή άρχουσα τάξη έχει προσχωρήσει με ενθουσιασμό στη «στροφή προς την Ασία» της Ουάσιγκτον.
Μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη το 2014 ήταν η απροκάλυπτη αναβίωση των ιμπεριαλιστικών φιλοδοξιών της Γερμανίας και της Ιαπωνίας. Και οι δύο είναι στο στάδιο της διαμόρφωσης προγραμάτων για την επέκταση και τη διεθνή ανάπτυξη των στρατιωτικών τους δυνάμεων. Ενώ και οι δύο χώρες είναι ευθυγραμμισμένες με τις Ηνωμένες Πολιτείες ενάντια στην Ρωσία και την Κίνα, είναι πλήρως εφικτό – πράγματι πολύ πιθανό – το ενδεχόμενο πως στην πορεία της διαμόρφωσης των ιμπεριαλιστικών τους σχεδίων, οι διαμορφωτές πολιτικής στο Βερολίνο και στο Τόκυο θα βρεθούν σε διαμάχη με την Ουάσινγκτον.
Η χρονιά αυτή σηματοδοτεί την 70ή επέτειο του τέλους του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, την ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην οποία χάθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ζωές. Μεταξύ του 1939 και του 1945, οι άρχουσες ελίτ όλων των αντιμαχόμενων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων –φασιστικών και «δημοκρατικών» – αποκάλυψαν την βαρβαρότητα την οποία το καπιταλιστικό σύστημα είναι ικανό να εξαπολύσει. Παρόλα αυτά, στην πορεία της κρίσης στην Ουκρανία, το ενδεχόμενο ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου – ο οποίος, κατά πάσα πιθανότητα, θα ξεκινούσε με την χρήση πυρηνικών όπλων – συζητήθηκε ανοιχτά.
Εξετάζοντας τις πολιτικές και στρατηγικές που διαθέτουν οι άρχουσες ελίτ των διαφόρων χωρών, θα ήταν λάθος να υποτιμήσει κανείς τον ανηλεή χαρακτήρα τους ή να υπερτιμήσει την νοημοσύνη τους. Όμως το φάσμα ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου δεν προκύπτει από τις φιλοδοξίες του ενός ή του άλλου καπιταλιστικού ηγέτη ή από τις λανθασμένους γεωπολιτικούς υπολογισμούς της μίας ή της άλλης δύναμης. Αντιθέτως, ο πόλεμος προκύπτει από την αντικειμενική πολιτική λογική και συνέπειες της ασταμάτητης πάλης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για μια πλεονεκτική ή ακόμα και – όπως στην περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών – ηγεμονική θέση στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Ο πόλεμος μπορεί να αποφευχθεί μόνο μέσω της ανατροπής του συστήματος των εθνικών κρατών. Κάτι τέτοιο απαιτεί την επαναστατική κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη και την εγκαθίδρυση ενός διεθνούς σοσιαλιστικού συστήματος.
Αυτή είναι η μόνη προοδευτική και, θα έπρεπε να προστεθεί, η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα. Δεν υπάρχει προοδευτική εθνικιστική εναλλακτική στο πρόγραμμα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης. Οι προσπάθειες του Πούτιν να «υπερασπίσει» την μετασοβιετική Ρωσία βασισμένος σε μια αποκρουστική αναβίωση του Μεγάλου Ρωσικού σωβινισισμού της τσαρικής εποχής θα οδηγήσει μόνο στην καταστροφή. Η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 ήταν η απάντηση της ρωσικής εργατικής τάξης –δρώντας ως πρωτοπορεία της διεθνούς εργατικής τάξης – όχι μόνο στα εγκλήματα του τσαρικού αυταρχισμού, αλλά επίσης και, πάνω απ’όλα, στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τα βασισμένα στα εθνικά κράτη θεμέλιά του.
Η καθιέρωση των Ενωμένων Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών το 1922 – των οποίων η Ουκρανία αποτελούσε κρίσιμο μέρος – εκπροσωπούσε μια αρχική προσπάθεια του Μπολσεβίκικου καθεστώτος να ξεπεράσει το αντιδραστικό και ιστορικά ξεπερασμένο σύστημα των εθνικών κρατών. Οι μετέπειτα προδοσίες του Σταλινισμού –βασισμένες στο εθνικιστικό πρόγραμμα του σοσιαλισμού σε μία χώρα – δεν μειώνουν την ιστορική σημασία του επιτεύγματος της Οκτωβριανής Επανάστασης και της καθιέρωσης της ΕΣΣΔ. Το εθνικιστικό πρόγραμμα του Πούτιν, το οποίο φιλοδοξεί να διατηρήσει κάποιο βαθμό πολιτικής και οικονομικής επιρροής μέσα στα πλαίσια μιας καπιταλιστικής Ουκρανίας, δεν έχει τίποτα κοινό και είναι, πράγματι, εντελώς εχθρικό προς το πρόγραμμα και τις αρχές πάνω στις οποίες ιδρύθηκε η Σοβιετική Ένωση.
Η επιμονή του συστήματος των εθνικών κρατών βασισμένο στον καπιταλισμό – σε αντίθεση με τις αντικειμενικές ανάγκες της παγκόσμιας ανάπτυξης της ανθρωπότητας – είναι η πηγή όχι μόνο του διεθνούς πολέμου, αλλά επίσης και των αιματηρών αδελφοκτόνων συγκρούσεων ανάμεσα σε ανθρώπους που ζούνε μεσα σε ξεπερασμένα σύνορα κρατών. Η Μεγάλη Βρετανία, η οποία ιδρύθηκε με την Πράξη της Ένωσης του 1707, απειλείται με διάλυση κάτω από την έξαρση μιας εντελώς αντιδραστικής εθνικιστικής εκστρατείας για την καθιέρωση μιας ανεξάρτητης καπιταλιστικής Σκωτίας. Το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας, αν επιτύχει, θα ήταν η αποδυνάμωση της εργατικής τάξης τόσο στην βόρεια όσο και στη νότια πλευρά των συνόρων. Και αν χρειάζονται περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία για τις αποτρόπαιες επιπτώσεις του εθνικισμού, μπορεί κανείς να κοιτάξει την εξέλιξη του Ισραήλ. Έχοντας ιδρυθεί βασισμένο στο αντιδραστικό πρόγραμμα και την ιδεολογία του Σιωνισμού, το Εβραϊκό Κράτος – το οποίο δικαιολογεί την ύπαρξή του ως την απόκριση στο υποκινούμενο απο τον φασισμό Ολοκαύτωμα – χρησιμοποιεί έναν ωμό ρατσισμό για να δικαιολογήσει τον ανελέητο διωγμό των Παλαιστινίων και την παραβίαση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων.
3. «Η πολιτική αντίδραση σε όλο το πολιτικό φάσμα είναι χαρακτηριστικό στοιχείο του ιμπεριαλισμού,» έγραψε ο Λένιν το 1916. «Η διαφορά μεταξύ των δημοκρατών και των αντιδραστικών-βασιλικών αστών εξαλείφεται ακριβώς επειδή και οι δύο είναι ζωντανά πτώματα...»
Η κατάρρευση των βασικών κανόνων της δημοκρατικής εξουσίας όπως στοιχειοθετείται από τις αποκαλύψεις παραβιάσεων της εγχώριας και διεθνούς νομοθεσίας από άτομα τα οποία κατείχαν τις πιο υψηλές θέσεις στο αμερικανικό κράτος, επαληθεύει την ανάλυση του Λένιν. Η έκθεση της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας για τα βασανιστήρια της CIA αποδεικνύει αδιάσειστα πως ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος, ο υπουργός Άμυνας, ο διευθυντής της CIA και άλλα σημαντικά μέλη της κυβέρνησης Μπους διέπραξαν εγκληματικές πράξεις. Ωστόσο, όπως η αντίδραση της κυβέρνησης Ομπάμα καθιστά σαφές, αυτοί που εξουσιοδότησαν, σχεδίασαν και υλοποίησαν το αμερικάνικο πρόγραμμα βασανιστηρίων δεν θα λογοδοτήσουν.
Η βία που εξασκείται εκτός των συνόρων – η χρήση βασανιστηρίων, το πρόγραμμα φόνων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) κτλ – και η ταχεία διάβρωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αλληλένδετα μέρη της ίδιας αντιδραστικής διαδικασίας. Ολοένα και περισσότερο οι Ηνωμένες Πολιτείες προσλαμβάνουν τον χαρακτήρα ενός αστυνομικού κράτους. Σύμφωνα με το νέο στρατιωτικό δόγμα, και παραβιάζοντας κατάφωρα τη νομική αρχή του Posse Comitatus, οι τοπικές αστυνομικές δυνάμεις ενσωματώνονται σε αυτό που αποκαλείται «ολικός στρατός.»
Το 2014 άρχισε η άμεση εφαρμογή του μηχανισμού καταπίεσης, που δημιουργήθηκε με τον «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία,» ενάντια στην εγχώρια αντίσταση. Η αστυνομία εξοπλισμένη με στρατιωτικό βαρύ οπλισμό επέβαλε ουσιαστικά στρατιωτικό νόμο στην πόλη του Φέργκουσον στο Μισούρι μετά από διαμαρτυρίες για τη δολοφονία του δεκαοκτάχρονου Μάικλ Μπράουν.
Η ίδια τάση προς τον αυταρχισμό είναι παρούσα σε κάθε χώρα, καθώς η άρχουσα τάξη αναπτύσσει τον μηχανισμό καταπίεσης αντιδρώντας σε εσωτερικές κοινωνικές εντάσεις. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι μια από τις πιο ελκυστικές χώρες για επενδυτές κεφαλαίων το 2014 ήταν η Αίγυπτος, όπου ένα στυγνό στρατιωτικό καθεστώς έχει καταργήσει τα δημοκρατικά δικαιώματα και έχει διεξάγει μαζικές σφαγές ενάντια σε κάθε αντίσταση. Η άρχουσα τάξη διεθνώς θεωρεί αυτές τις τακτικές ως υπόδειγμα για παρόμοια μέτρα οπουδήποτε διακυβεύονται ο πλούτος και τα συμφέροντα της.
4. Η εξαφάνιση του δημοκρατικού επιχρίσματος είναι μια έκφραση, βασικά, της απρόσκοπτης και εκρηκτικής ανάπτυξης της κοινωνικής ανισότητας. Από το 2008, η ακλόνητη πολιτική της άρχουσας τάξης είναι να διατηρήσει και να αυξήσει τον πλούτο της διοχετεύοντας τρισεκατομμύρια δολλαρίων στα χρηματιστήρια, σε συνδυασμό με μια αμείλικτη επίθεση ενάντια στις δουλειές και τις συνθήκες διαβίωσηςτης εργατικής τάξης.
Σαν άμεση συνέπεια αυτών των πολιτικών, τα 400 πλουσιότερα άτομα το 2014 είδαν την συνολική καθαρή θέση τους να αυξάνεται κατά $92 δισεκατομμύρια, στα $4,1 τρισεκατομμύρια. Ο συνολικός αριθμός των δισεκατομμυριούχων έφτασε τον αριθμό-ρεκόρ των 2.325 τον περασμένο χρόνο, ξεπερνώντας κατά 7% τον προηγούμενο χρόνο. Η καθαρή θέση αυτού του μικροσκοπικού μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού αυξήθηκε κατα 12%, στα $7,3 τρισεκατομμύρια.
Η καθαρή θέση των 400 πλουσιότερων Αμερικανών αυξήθηκε στα $2,29 τρισεκατομμύρια το 2014, σχεδόν διπλάσια από αυτό που ήταν το 2009. Από το 2010, το μέσο εισόδημα κατά νοικοκυριό στις ΗΠΑ έχει μειωθεί κατά 5%. Οι ίδιες διαδικασίες είναι παρούσες σε κάθε χώρα. Από τους τρεις δισεκατομμυριούχους που απολάμβαναν τη μεγαλύτερη αύξηση στον πλούτο τους τον περασμένο χρόνο, οι δύο ζουν στην Κίνα. Το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού είδε το μερίδιο του στον παγκόσμιο πλούτο να αυξάνεται στο 48,2% το 2014, παραπάνω από το 46% που ήταν το 2013, σύμφωνα με την Credit Suisse.
5. Για το 2015 προβλέπεται η εντατικοποίηση της οικονομικής, γεωπολιτικής και κοινωνικής κρίσης. Ωστόσο, παράλληλα με την ανάπτυξη των αντικειμενικών αντιφάσεων του καπιταλιστικού συστήματος, η λαϊκή οργή και η δυσαρέσκεια της μεγάλης μάζας του πληθυσμού θα προσλάβει ένα ολοένα και πιο έντονο χαρακτήρα. Τα γεγονότα των τελευταίων 15 ετών έχουν αφήσει τα ίχνη τους στη μαζική συνείδηση. Οι ατελείωτοι πόλεμοι, το ξεσκέπασμα της διαφθοράς της χρηματοπιστωτικής ελίτ, οι εγκληματικές και σαδιστικές πρακτικές που παραβιάζουν την πλέον στοιχειώδη έννοια δικαιοσύνης, η αδιάκοπη πτώση του επίπεδου διαβίωσης της μεγάλης πλειοψηφίας του εργαζόμενου πληθυσμού, η απογοήτευση της νεολαίας που αισθάνεται ότι ζει σε ένα κόσμο χωρίς μέλλον και χωρίς ελπίδα, η αποκρουστική επίδειξη πλούτου μέσα σε διάχυτη φτώχια, και οι καθημερινές ταλαιπωρίες που οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν στη ζωή τους – αυτά είναι στοιχεία της αντικειμενικής πραγματικότητας που οδηγεί σε μια βαθιά αλλαγή στη συνείδηση και τον πολιτικό προσανατολισμό μέσα στην εργατική τάξη.
Αλλά η αύξηση της λαϊκής δυσαρέσκειας και το ξέσπασμα ανοικτής ταξικής σύγκρουσης δεν αρκούν για να λυθούν τα μεγάλα προβλήματα που τίθενται από την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Η κρίσιμη δουλειά που πρέπει να γίνει είναι η ανάπτυξη της σοσιαλιστικής πολιτικής συνείδησης μέσα στην εργατική τάξη.
Στη διάρκεια του 2014, η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς και τα εθνικά τμήματα της σημείωσαν σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη της δουλειάς τους μέσα στους εργαζόμενους και τη νεολαία που ριζοσπαστικοποιούνται από την κρίση. Το πολιτικό κύρος του World Socialist Web Site, συνέχισε να αυξάνεται, καθώς τα γεγονότα επαληθεύουν τις αναλύσεις του.
Αλλά δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό. Μεγάλες προκλήσεις βρίσκονται μπροστά μας. Το 2015 θα δει την εντατικοποίηση της καπιταλιστικής κρίσης καθώς και τη σημαντική αιφνίδια άνοδο της λαϊκής αντίστασης. Καλούμε τους πολυάριθμους αναγνώστες του World Socialist Web Site να ενωθούν μαζί μας και να αγωνιστούν για το χτίσιμο της Τέταρτης Διεθνούς ως το Παγκόσμιο Κόμμα της Σοισιαλιστικής Επανάστασης.
5 Ιανουαρίου 2015
Follow the WSWS