Bugün Yeni
Olanlar

Arşiv

DSWS Hakkında
DEUK Hakkında
Yardım

DİĞER DİLLER
İngilizce
Almanca
Fransızca
İtalyanca
İspanyolca
Portekizce
Lehçe
Çekce
Rusça
Sırp-Hırvat dili
Endonezyaca
Singalaca
Tamilce

ANA BAŞLIKLAR

Dünya ekonomik krizi, kapitalizmin başarısızlığı ve sosyalizmin gerekliliği
SEP/DSWS/TEUÖ bölgesel konferanslarında kabul edilen karar önergesi

Bush, Türkiye’ye Irak’ta PKK’ya saldırması için yeşil ışık yaktı
Türk-Kürt çatışmasındaki tarihsel ve siyasi sorunlar

Asya’da tsunami: neden hiçbir uyarı yapılmadı

Mehring Books’tan yeni bir kitap: Amerikan Demokrasisinin Krizi: 2000 ve 2004 Başkanlık seçimleri

Livio Maitan (1923-2004):
eleştirel bir değerlendirme

Yazıcıya hazırla

100 yıl önce: Britanya ve Fransa Ortadoğu’yu paylaşma yönündeki Sykes-Picot anlaşmasını imzaladı

4 Haziran 2016
İngilizce’den çeviri (16 Mayıs 2016)

Sykes-Picot anlaşması, Kasım 1915’den Mart 1916’ya kadar uzanan müzmin müzakerelerden sonra, 16 Mayıs 1916’da, Britanya ve Fransa tarafından onaylandı. Gizli anlaşma, Britanya, Fransa ve Rusya’nın (Üçlü İtilaf), Osmanlı İmparatorluğu ve onun müttefikleri karşısında Ağustos 1914’te patlak veren emperyalist dünya savaşında zafer kazanması durumunda, Güneybatı Asya’nın paylaşılmasını öngörüyordu.

Resmi adıyla Küçük Asya Anlaşması, Britanya Savaş Bakanlığı’ndan Mark Sykes ve Fransa’dan Francois Georges-Picot adındaki iki diplomatın imzalarını taşıyordu. Anlaşma, ilgili hükümetler adına, Britanya Dışişleri Bakanı Edward Grey ve Londra’nın Fransız büyükelçisi Paul Cambon tarafından, Çarlık Rus İmparatorluğu’nun onayıyla, 16 Mayıs 1916 tarihinde imzalandı.

Anlaşmanın amacı, Ortadoğu’da geleceğin “etki alanları”nı ve bölgenin kontrolünü belirlemekti. Anlaşma çerçevesinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun toprakları, Britanya, Fransa ve Rusya arasında bölüşülüyordu. Anlaşma, doğrudan sömürgeci güçler tarafından yönetilen alanların bir listesini içeriyordu ve her bir “etki alanı”nın sınırlarını ayrıntılandıran bir harita eşlik ediyordu. O, bölgenin zengin petrol yatakları üzerinde Britanya’nın ve Fransa’nın hak iddialarını garanti altına alıyordu.

Anlaşma, ayrıca, Arap egemen seçkinlerinin sembolik önderliklerinin yönetimi altına verilecek alanları ana hatlarıyla çiziyordu, ama Britanya ve Fransa, buralarda, sömürgeci holdinglerini genişletmek amacıyla maliye ve sanayi üzerinde ayrıcalıklı bir nüfuza sahip olacaktı. Bu bölgeler içinde ulusal sınırların nereye konulacağını belirleme kararı denetleyici güçlere bırakılmıştı.

Anlaşma, Britanya hükümetinin, Osmanlı İmparatorluğunu yenilgiye uğratmada Arapların yardımı karşılığında, Arapların kontrolünde bir vatan kurulacağı biçiminde, Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali dahil olmak üzere Arap milliyetçilerine vermiş olduğu diğer sözlerle çelişiyordu.

Rusya’daki Ekim Devriminin ardından, Bolşevikler, Üçlü İtilaf devletlerinin yer aldığı bir dizi gizli anlaşmanın kopyasını buldular. Sykes-Picot anlaşması, Bolşevikler tarafından, 23 Kasım 1917’de, Pravda (Komünist Parti’nin resmi gazetesi) ve Izvestia (Rus hükümetinin günlük gazetesi) gazetelerinde, gizli anlaşmayı dünyaya teşhir ederek yayınlandı.