|
DSWS : DSWS/TR : Haber ve Analiz : Bölgesel haberler : Avrupa Birliği
Yazıcıya hazırla
Vietnamlı ayakkabı işçilerinin kitlesel grevi
Ben McGrath
14 Nisan 2015
İngilizce’den çeviri (6 Nisan 2015)
Vietnam’daki bir ayakkabı fabrikasında binlerce işçinin katıldığı bir haftalık kanunsuz grev, hükümetin, işçilerin ödemelerini sınırlandıracak bir sosyal sigorta yasasını yeniden ele alma sözü vermesi üzerine, Perşembe günü sona erdi. Vietnam, diğer ülkeler gibi, uluslararası mali çevrelerden gelen, sosyal programları rafa kaldırma ya da dizginleme baskısı altında.
26 Mart’ta, Converse ve Reebok gibi markaların yanı sıra Nike ve Adidas gibi Batılı şirketler için de ayakkabı üreten Tayvanlı şirket Pou Yuen’e ait bir komplekste, en az 90.000 işçi grevdeydi.
Bu grev, Ho Chi Minh kentinin Tan Tao sanayi bölgesinde gerçekleşti. Zaman zaman, komşu fabrikalar da kapandı. Kentin yakınındaki Tien Giang’da kurulu ikinci bir fabrika, hükümetin işçilerin öfkesini yatıştırmak için devreye girmesine yol açacak şekilde, 1 Nisan’da greve gitti.
Bu grevler, işçiler sadece kötü çalışma koşullarına değil hükümet politikasına da karşı çıktıkları için, özellikle önemlidir.
İşçiler, sosyal sigorta yasasında planlanan bir değişiklikten vazgeçilmesini talep ettiler. Mevcut yasaya göre, emeklilik yaşından önce bir patronun işyerinden ayrılan işçiler, işçilerin ve patronlarının katkı yaptığı emeklilik fonundan bir toplu ödeme alabiliyorlar. Bu, işçilere, yeni bir iş ararken mali bir destek sağlıyor.
Yeni yasayla, işçiler, erkekler için 60, kadınlar için 55 olan emeklilik yaşına ulaşana kadar paralarına dokunamayacaklar. Hükümet ayrıca, geçtiğimiz yıl, emeklilik yaşını erkekler için 62’ye, kadınlar için de 60’a yükseltme teklifi vermişti.
İşçiler, grev boyunca, şirket güvenlik görevlilerinin provokasyonlarına rağmen barışçıl gösteriler düzenlediler. Binlerce işçi, tesisi işgal ederek ve işlerini yapmayı, hatta ışıkları yakmayı reddederek, oturma eylemleri gerçekleştirdiler. Onlar, ayrıca, civardaki karayolunu çeşitli zamanlarda trafiğe kapattılar ki bu, hükümetin coplarla donanmış büyük bir polis gücü göndermesine yol açtı.
İşçiler grevin ikinci gününde fabrikaya girdiler ama dışarı çıkmaları, grevcilere saldıran ve bazılarına elektrik veren güvenlik görevlileri tarafından engellendi. Thanh Nien News, adı açıklanmayan bir işçinin, “Dört işçi C kısmında yaralandı ama güvenlik görevlilerinin elektrikli copu mu kullandıkları yoksa oraya elektrik mi verdikleri belirsiz.” dediğini aktardı.
Pek çok işçi, şirketin yanı sıra hükümete yönelik öfkesini dile getirdi. Grevcilerden Le Van Tin, medyaya,“Şirketimiz bizi desteklemiyor. Sadece bize işe geri dönme çağrısı yapıyor.” diye konuştu.
Hükümet, ikinci fabrikanın greve katılmasının ardından, isyanı mümkün olduğunca çabuk sona erdirmeye çalıştı. Hükümet Konağı (başbakana yardımcı olan bir kuruluş) Başkanı Nguyen Van Nen, işçilerin taleplerini,“meşru bir istek” olarak adlandırdı. Nen, hükümetin Ulusal Meclis’e, sosyal sigorta yasasının 20 Mayıs’ta yeniden ele alınması için bir teklif sunacağını söyledi.
Hükümet, sadece, işçilere yeni yasayı dayatmak için zaman kazanmaya çalışıyor. Nen, “İşçiler sakin olmalı ve kendi meşru çıkarlarına aykırı bir şey yapmaları için herhangi birinin provokasyonuna ya da kışkırtmasına gelmemeliler.” dedi.
Hanoi, her şeyden önce, işgücünün ağır bir şekilde sömürüldüğü bir ülkede, kötüleşen çalışma koşullarına karşı protestolara daha fazla işçinin katılmasını önlemeye çalışıyor. Patronlar ve hükümet, emek maliyetlerini, Kamboçya ve Bangladeş gibi ülkelerdeki rakip giyim ve ayakkabı sanayilerinin düzeyine indirmeye kararlı.
Vietnam Genel İşçi Konfederasyonu (VGCL), 26 Mart’ta grev patlak verdiği zaman, işçilere işlerine geri dönmeleri için yalvarmıştı. Konfederasyon, ayrıca, huzursuzluğa yol açan “kötü unsurlar”ı alenen suçladı. VGCL’nin hukuk politikası kurulu başkanı Dang Quang Dieu, işçilerin, “sosyal sigorta hak ediş ödemelerini topluca alamadıklarında hangi faydalara sahip olacaklarını” öğrendiklerinde, yeni yasayı kabul edeceklerini açıkladı.
Ülkedeki sendikaların bağlı olduğu VGCL, hükümetin gündemini Vietnam işçi sınıfına dayatmak amacıyla var. VGCL, emeklilik sisteminin parçalanmasının yalnızca başlangıcı olacak yeni yasanın dayatılması için hükümetle birlikte çalışıyor.
Vietnam, ulus-ötesi şirketlere düşük ücretler ve Hanoi’deki Stalinist rejim tarafından baskı altına alınmış bir işgücü sunuyor. Ortalama aylık ücret, Tayland’da 391 dolar ve Çin’de 613 dolar iken, Vietnam’da sadece 197 dolardır. Vietnam, bu yüzden, geçen yıl, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) 10 üyesi arasında ABD’ye en fazla ihracat yapan ülke haline geldi.
Samsung gibi elektronik eşya üreticileri ile birlikte Nike ve Adidas gibi şirketlerin Vietnam işçi sınıfından elde ettiği muazzam karlara rağmen, işçilere, emeklilik sisteminin 2021’de açık vereceği ve 2034’te de tükeneceği söyleniyor.
İşçiler ve patronların sosyal sigorta sistemine ödeme yapması gerekiyor. Ancak, Thanh Nien News’e göre, birçok özel sektör işletmesi ödemelerini ertelemiş ya da ödeme yapmamış durumda ki bu, 590 milyon 500 bin dolardan fazla bir açığın nedenini açıklıyor.
Uluslararası mali kuruluşlar, hükümetten, emeklilik sisteminde “reform” yapmasını talep ettiler. ABD’nin hakim olduğu Dünya Bankası’nın Haziran 2012’deki bir raporu, Vietnamlı işçilerin kazanmış olduğu “cömert emeklilik yardımları”ndan yakınarak, Vietnam’a “modern” bir emeklilik sistemini benimsemesi çağrısı yapmıştı.
İşçilerin sosyal yardımlarını kaldırma yönelimi, Stalinist Vietnam Komünist Partisi rejimi tarafından yabancı sermayeyi çekmek ve Vietnam’ı dünya kapitalist ekonomisi ile bütünleştirmek için dayatılan piyasa yanlısı doi moi (yenileme) programının yoğunlaştırılmasından kaynaklanıyor.
Sayfanın başı
Okuyucularımız: DSWS yorumlarınızı bekliyor. Lütfen e-posta gönderin.
Telif Hakkı 1998-2017
Dünya Sosyalist Web Sitesi
Bütün hakları saklıdır
|
