Bugün Yeni
Olanlar

Arşiv

DSWS Hakkında
DEUK Hakkında
Yardım

DİĞER DİLLER
İngilizce
Almanca
Fransızca
İtalyanca
İspanyolca
Portekizce
Lehçe
Çekce
Rusça
Sırp-Hırvat dili
Endonezyaca
Singalaca
Tamilce

ANA BAŞLIKLAR

Dünya ekonomik krizi, kapitalizmin başarısızlığı ve sosyalizmin gerekliliği
SEP/DSWS/TEUÖ bölgesel konferanslarında kabul edilen karar önergesi

Bush, Türkiye’ye Irak’ta PKK’ya saldırması için yeşil ışık yaktı
Türk-Kürt çatışmasındaki tarihsel ve siyasi sorunlar

Asya’da tsunami: neden hiçbir uyarı yapılmadı

Mehring Books’tan yeni bir kitap: Amerikan Demokrasisinin Krizi: 2000 ve 2004 Başkanlık seçimleri

Livio Maitan (1923-2004):
eleştirel bir değerlendirme

Yazıcıya hazırla

Tarih çarpıtmasının felsefi ve siyasal temelleri

Berlin Humbolt Üniversitesi’ndeki IYSSE toplantısı

Muhabirlerimizden
13 Şubat 2014
İngilizce’den çeviri (12 Şubat 2014)

Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler’in (IYSSE) Berlin Humbolt Üniversitesi’nde (HU) geçtiğimiz Cumartesi günü düzenlediği, tarih çarpıtmasının felsefi ve siyasal temelleri üzerinde toplantıya 100 dolayında kişi katıldı.

Toplantının nedeni, üniversitenin Doğu Avrupa Tarihi Fakültesi’nden Jörg Baberowski’nin Robert Service’e yönelik davetiydi. Britanyalı tarihçi Robert Service, bugün, “Troçki: Bir biyografinin sorunları” başlıklı bir toplantıda konuşacak.

IYSSE’nin Humbolt Üniversitesi’ndeki üyelerinden Sven Heymanns, yaptığı sunumda, bu davetin önemi üzerinde durdu ve “Service, bir tarihçi olarak, Lev Troçki’ye ilişkin biyografisinin akademi dünyasının bütünüyle bilim sışı olarak mahkum edilmesinin ardından tüm saygınlığını yitirmiştir” dedi.

Heymanns, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Kitabına yönelik suçlamalara hiçbir yanıt vermemiş olan Service, şimdi, Humbolt Üniversitesi’ndeki bilimsel bir toplantıda konuşacak. Bu daveti görmezden gelmek, yalnızca büyük bir entelektüel yanlış değil ama aynı zamanda siyasi ve hatta ahlaki bir hata olacaktı. Bir yalan, hele de 20. yüzyılın temel tarihsel sorunlarıyla ilgiliyse, masum bir şeymiş gibi, basitçe görmezden gelinemez.”

“Siyaset ve tarih ile ilgili yalanların kapsamlı sonuçları vardır.” uyarısında bulunan Heymanns, I. Dünya Savaşı’nın 100 yıl ve II. Dünya Savaşı’nın 75 yıl önce patladığını anımsattı. Heymanns, bugün, büyük güçlerin yeni bir savaşa doğru yürüdüğünü ve kapitalist sistemin son beş buçuk yıldır 1930’lardan bu yana en büyük krizini yaşadığını; özellikle milyonlarca gencin bir çıkış ve Lev Troçki tarafından ortaya konmuş olan alternatif üzerinden yeni bir perspektif arayışı içinde olduğunu anlattı: “Bu durumda, Robert Service’in yazdığı kitap, kanıtlanmış olduğu üzere, yazarın itibarı üzerindeki etkisi bir yana, bütünüyle Troçki’nin ve onun düşüncelerinin saygınlığını zedelemeyi amaçlamaktadır.”

Heymanns, bunları, yalnızca bir Troçkist olarak değil ama aynı zamanda bir tarih öğrencisi olarak söylediğini belirtti. İnsanın Troçki’nin eseri konusunda farklı düşüncelere sahip olabileceğini anlatan Heymanns, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ama kişinin, araştırma konusuna gerekli ciddiyetle, özenle ve bilimsel yöntemle yaklaşması gerekir. Tarihçilerin araçları, arşivlere ulaşmak ve kaynakların değerlendirilmesidir; çarpıtmalar, yalanlar ve Musevi karşıtı önyargılara yönelik aldatmacalar değil.”

Heymanns, Service gibi çarpıtmalarla ve karalamalarla ilgilenen birinin Humbolt Üniversitesi gibi ünlü bir üniversiteye davet edilmesinin rahatsız edici sorulara yol açtığını belirtti: “Bu üniversitedeki öğrenciler, yalnızca maliyetlerin düşürülmesi ve bütçe kesintileriyle değil; aynı zamanda entelektüel bir saldırıyla da karşı karşıyalar. Bu saldırının amacı, 20. yüzyılın temel sorunlarıyla, şimdiki durumun kavranmasının anahtarını sağlayabilecek tek bilimsel hesaplaşmaya giden yolu bloke etmektir.”

Sosyalist Eşitlik Partisi’nin (PSG) yürütmesinden Wolfgang Weber, yaptığı konuşmada, Robert Service’in davet edilmesinin arka planını anlattı.

Weber, Sovyetler Birliği’nin çökmesinin ve onun -Lev Troçki’ye yönelik Stalinist yalanları ortaya çıkaracak olan- arşivlerinin açılmasının ardından tarih biliminde yeni bir canlanma öngörüsünde bulunanların hayal kırıklığına uğradıklarını söyledi. Daha 1992’de, kıdemli Stalinist ve askeri tarihçi Dmitri Volkoganov, eski yalanları sağlamlaştırdığı bir Troçki biyografisi yayımlanmıştı. Bundan on yıl sonra, Britanyalı tarihçiler Ian Thatcher, Geoffrey Swain ve Robert Service, kısa süre içinde, kendi Troçki biyografilerini yayınladılar.

Dünya Sosyalist Web Sitesi’nin yayın kurulu başkanı David North, bu üç kitabın esaslı bir eleştirisini yaptı ve onları eski yalanları yeniden canlandırmış olan “önleyici biyografiler” olarak tanımladı. Weber’in çok sayıda örnekle ortaya koyduğu üzere, bu süreçte, Robert Service ahlaksızlığında ısrar etmişti.

North’un bu üç biyografiye ilişkin değerlendirmesi, Lev Troçki’yi Savunurken, 2010’da yayımlandı. Weber, Service’in başlangıçta bu eleştiriyi görmezden gelebileceğini düşündüğünü, ama gelişmelerin onun umduğu gibi olmadığını anlattı.

En eski ve en saygın tarih dergisi The American Historical Review, Stanford Üniversitesi’nden Bertrand Patenaude’ye hem North’un hem de Service’in kitaplarına ilişkin bir eleştiri hazırlama görevi verdi. Sonuç, Service için yıkıcıydı. Patenaude, David North’un eleştirisini bütünüyle onaylıyor ve şu sonuca varıyordu: “North, Service’in biyografisini ‘sıradan bir yazı’ olarak adlandırıyor. Sert ama bütünüyle haklı sözcükler. Harvard University Press, tarih biliminin temel ölçütlerine uymayan bir kitaba basılması için izin vermiş durumda.”

Ardından, Avrupa’da, 14 tarihçi, Suhrkamp yayınevine, Service’in “sıradan yazı”sının yayımlanmasına şiddetle karşı olduklarını ifade eden bir mektupa imza attılar.

Bu tarihçilerin her birinin “Lev Troçki’ninkinden şu ya da bu ölçüde farklı düşüncelere sahip” olduklarını belirten Weber, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ama onlar bir konuda hemfikirdi. Tarihsel gerçeklik, bütün siyasi farklılıklardan bağımsız şekilde, bilimsel araştırmanın temel ilkesi olarak savunulmalıydı. Bu konuda herhangi bir ödün ya da belirsizlik söz konusu olamazdı. Almanya’nın tarihi ve Nasyonal Sosyalizm şunu kesin olarak gösteriyor: O, yalanlarla başlar, kitlesel katliamlarla ve barbarlıkla sona erer.”

Weber, Suhrkamp’ın, neredeyse basıma hazırlanmış olan kitabın yayımını durdurduğunu ve yaklaşık bir yıl geciktirdiğini anlattı. Ama o, bir yıllık sessizliğin ve iç tartışmaların ardından, Temmuz 2012’de, kitabı, hiçbir değişiklik yapılmadan, bütün hatalarıyla, çarpıtmalarıyla ve karalamalarıyla birlikte yayımladı.

Kitap yayımlanmadan önce, Almanca konuşulan ülkelerdeki gazetelerde, televizyon programlarında ve internet paylaşım sitelerinde 25 eleştiri yayınlanmıştı. Bunlar, ezici çoğunlukla Service’e karşıydı. Bunun istisnaları, Neue Zürcher Zeitung’dan Ulrich Schmidt, Frankfurter Allgemeine Zeitung’dan Lorenz Jäger ve aşırı sağcı Junge Freiheit’tan Stefan Scheil’ın yorumlarıydı. Onlar, siyasi nedenlerle, Suhrkamp’ı kitabı yayımlamaya teşvik ettiler.

Ardından, 2013 yazında, Jörg Baberowski, Stanford Üniversitesi’nin Hoover Enstitüsü’nde Robert Service ile buluştu. Weber, bu enstitünün, Ekim Devrimi’nin hemen ardından, komünizm karşıtı ideoloji, politika ve strateji üretmek üzere, donanımlı bir beyin takımı olarak kurulmuş olduğunu anlattı. Onun üyeleri arasında, Ronald Reagan ve Margaret Thatcher gibi adı kötüye çıkmış sağcı politikacılar vardı. Weber, Service’in davet edilmesine orada karar verildiğini öne sürdü.

PSG’nin başkanı Ulrich Rippert, son konuşmacı olarak, Service’in davet edilmesinin siyasi içeriği üzerinde odaklandı. O, yeni federal hükümetin Almanya’nın yükümlü olduğu askeri kısıtlama döneminin sona erdiğini açıklamasının, tarihsel bir dönüm noktasına işaret ettiğini belirtti. O, emperyalist ve saldırgan dış politikada yeni bir aşamaya geçişin yolunu hazırlıyordu.

Rippert, “toplumsal eşitsizliğe, diktatörlüğe ve savaşa karşı mücadele, ister istemez sosyalist bir program ve Troçki’nin Stalinizm ile sosyalizm arasındaki uzlaşmaz çatışmayı netleştirmiş olan perspektifi sorusunu ortaya atmakta ve son derece önemli bir rol oynamaktadır” dedi ve ekledi: “Service’in Troçki’yi karalayan kitabı, kuyuyu zehirleme ve Troçki’nin eserlerine olan artan ilgiyi bastırma yönünde bir girişimdir. Onlar, Mayıs 1933’te Humbolt Üniversitesi’nin çevresindeki meydanlardaki kitap yakma törenlerinde yapmış oldukları gibi, Troçki’nin ve bütün Marksistler’in kitaplarını yakmayı tercih ederlerdi.”

Rippert, ardından, kendi kişisel deneyimlerinden söz etti. O, 16 yaşında bir çırak olarak bir sendika okulunda Nasyonal Sosyalizm’in suçları ile yüzleşmiş ve şok olmuş. Faşizm ile kapitalizm arasındaki bağlantıyı hızla kavramış ama bu durum, “işçi sınıfı bu felaketi neden önlemedi?” sorusunu ortaya çıkartmış.

“Bunun sonucunda, işçi hareketini daha yakından inceledik” diyen Rippert, Doğu Almanya’daki işçi ayaklanmasını, 1956 Macar devrimini ve 1969’daki Prag Baharı’nı bastıran Stalinizm’e karşı çıkmış. “Ama yalnızca Troçki’nin yazıları bütün bunlara netlik kazandırdı. Biz, 1971’de yayımlandıklarında, İhanete Uğrayan Devrim’i ve onun Almanya üzerine yazılarını hararetle inceledik. Almanya’daki durum, artık, açıkça anlaşılabilir hale gelmişti. İşçi sınıfı, Stalinist partilerin gerici politikalarından dolayı faşizmi engelleyememişti.”

Rippert, konuşmasını, salonda bulunanlara ve tüm öğrencilere yaptığı bir çağrıyla tamamladı: “Kuşkusuz, bazılarınız ‘Annelerimiz ve Babalarımız’ adlı filmi görmüştür. Şimdi size sesleniliyor. Sizler, sonraki kuşağın sorularını yanıtlayacak olan geleceğin anne-babalarısınız ve kendinize, ‘Herşey yeniden başladığında, sağcı ideologlar yalanlar ve tarihe ilişkin çarpıtmaları yaymak için üniversitelere davet edildiklerinde ne yaptınız?’ sorusunu sormanız gerekiyor.”

Bu konuşmaların ardından, koridorlarda devam eden canlı bir tartışma yaşandı. Dinleyicilerden hiç biri Service’i ya da Baberowski’yi savunmaya kalkışmadı. Tartışmada, nesnel tarihsel gerçekliği inkar eden, Service’in Troçki biyografisinde yeralan çarpıtmalara yol açan çeşitli post-modern ve post-yapısalcı düşünce akımları hakkında canlı ve aydınlatıcı bir fikir alışverişi yaşandı.