|
DSWS : DSWS/TR : Haber ve Analiz : Bölgesel haberler : Diğer bölgeler
Yazıcıya hazırla
Ödenmemiş ücretler Çin’de grevlere yol açıyor
John Chan
15 Ocak 2013
İngilizce’den çeviri (29 Aralık 2012)
Yavaşlayan ekonominin yalın bir ifadesi olarak, Çin’deki çok sayıda işveren ki bunların arasında yabancıların sahibi olduğu fabrikalar ve devlete ait işletmeler de var, aylardır çalışanlarının maaşlarını ödeyemiyor ya da ödemek istemiyor. Bunun sonucunda, işçiler, ödenmemiş ücretlerin ödenmesi talebiyle grevler ve protestolar örgütlüyor.
10-11 Aralık günlerinde, Jiangsu bölgesinin Jingjiang kentindeki Doğu Bölgesi Ağır Sanayileri’nde çalışan 1.000’den fazla taşeron işçisi, şirketin 5-6 aylık maaşları ödememesi üzerine grev yaptı. Şanghay-Pekin otoyolunda toplanan işçiler, yoğun bir trafik sıkışıklığına yol açtılar ve belediye yetkililerini görüşmeye zorladılar. Ertesi gün, tersane, yerel yönetimin baskısıyla, ödenmemiş ücretlerin bir kısmını ödemek zorunda kaldı. (bkz. Fotoğraf)
Tersanenin sahibi olan Singapur merkezli JES International adlı şirket, ücretlerin ödenmemiş olmasını, çoğu durumda göçmen işçileri çalıştıran ve onların habersizce işten ayrılmasını önlemek için ödemeleri geciktiren taşeronları suçlayarak gerekçelendirdi. Şirket, aynı zamanda, inşaat halindeki gemi sayısı fazla olduğu ve bazı müşteriler teslim tarihini geciktirmek istediği için döner sermayeye ihtiyaç duyduğunu açıkladı.
Gerçekte, Çin’in Ulusal Gemi Yapım Sanayisi’ne ilişkin son veriler, 2012 yılının ilk on ayına ait sipariş sayısının önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 50 oranında azaldığını gösteriyor. Bu yılın ilk dokuz ayında, büyük gemi yapımcılarının kârları yüzde 40 azaldı. Aralarında Çongçing’deki en büyük özel gemi yapımı şirketi Jinglong Shipbuilding’in de bulunduğu önde gelen çok sayıda gemi yapımcısı 2012’nin ilk yarısında çökmüştü.
Hong Kong merkezli China Labour Bulletin(Çin Çalışma Bülteni), Doğu Bölgesi Ağır Sanayileri’ndeki binlerce çalışanın beş aydan bu yana ücret almadığını bildirdi. Bir işçi, şirket yönetiminin kendilerine grevdeki taşeron işçilere katılmamaları, bunu yapmaları durumunda işten çıkartılacakları uyarısında bulunduğunu söyledi. Bununla birlikte, bazı işçiler, ücretlerinin 2012 yılının sonuna kadar ödenmemesi durumunda eyleme geçeceklerini belirtiyorlar.
Çin Komünist Partisi (ÇKP) yönetimi, işçilere karşı, bir kez daha polis devleti önlemlerine başvuruyor. Taşeron işçilerinin grevinin hemen ardından, çok sayıda polis aracı, işçilerin gözünü korkutmak ve başka iş bırakmaları engellemek için her gün tersanede tutuluyor.
Guangdong bölgesindeki Foshan kentinde bulunan bir ayakkabı fabrikasındaki 600 işçinin 12 günlük grevi, taleplerinin yarısı kadar bir ödemeyi kabul etmeye zorlanmalarının ardından, 22 Aralıkta bitti. Shyang Ho Ayakkabı fabrikasındaki iş bırakma, fabrika sahibinin fabrikayı satarak işgücünün ucuz olduğu ülkenin iç kesimindeki Çengdu kentine taşınmaya hazırlanmasının ardından başlamıştı. İşçiler yasanın öngördüğü, her çalışma yılı için bir aylık tazminatın ödenmesini talep ediyorlardı.
İşçiler makine ve donanımın taşınmasını engellemek için fabrikayı işgal etmişti. Ancak hükümet, şirket yönetimine fabrikadaki makine ve donanımı sökerken koruma sağlamak amacıyla yüzlerce silahlı polisi seferber etti. 2000’li yıllarda Foshan’daki önde gelen ayakkabı üreticisi olan şirketin çökmesi, Çin’in ihracata dayalı büyümesinin krizini simgelemektedir. 2008’deki mali krizin ardından, ihracata yönelik üretim yapan çok sayıda şirket iflas etti; Şyang Ho gibi yaşayabilenler ise maliyetleri düşürdüler.
20-21 Aralık günlerinde, cep telefonu üreten Güney Kore kökenli Dongguan Samkwang Bilim & Teknoloji şirketinde çalışan 1.000’den fazla işçi, düşük ücretlere ve kötü çalışma koşullarına karşı greve çıktı. Grevi bastırmak için, çok sayıda silahlı polis ve özel güvenlik görevlisi gönderildi; işçiler yaralandı ve gözaltına alındı. (Fotoğraf: Polis grevci işçileri gözaltına alırken)
[24 Aralık] Pazartesi günü, Şenzen’de kurulu olan Hong Kong merkezli Wong’s Electronics Co’da çalışan 4.000 işçi, adını ve yasal temsilcisini değiştirmiş olan şirketin "yeniden yapılanma" için tazminat ödememesi üzerine iş bıraktı. Fabrikaya çok sayıda polis gönderildi. Çarşamba günü, işçiler, adalet talep eden pankartlarıyla, Şajing yerel yönetimine yürüdüler; yetkililer, onların üzerine daha fazla silahlı polis göndererek yanıt verdi. (Fotoğraf: Yerel yönetim binasını kuşatan işçiler)
Devlet işletmelerinde de gösteriler gerçekleşti. 25 Aralık’ta, Çin’in en büyük kâğıt fabrikası Çengming Kâğıt’ın alt kuruluşundan birinde çalışan 1.000’den fazla işçi, fabrika kapatmalarını ve ödenmemiş ücretleri protesto etmek için Wuan kentindeki iki büyük köprünün birleşme yerini ulaşıma kapattılar. (bkz. Fotoğraf) Grevi bastırmak için "Özel Polis" birlikleri sevkedildi ve muhalif web sayfası Çin Yasemin Devrimi’ne göre, 30 kişi yaralandı.
Web sayfası, bu protestoların, atı aydır ücretlerini almamış olan çalışanların bir aydır sürdürdüğü mücadelenin bir parçası olduğunu belirtti. Zarar eden şirket arazisini satmış ama çalışanların tazminatını ödemek istememişti. Şirket, bunun yerine, işçilere, onları ayda 1.000 yuan (yaklaşık 285 lira) gibi son derece düşük bir ücretle çalıştırmak üzere uzaktaki işletmelere sevk etmek için baskı yaptı. İşçiler, şirketin amacının kendilerini istifaya zorlamak olduğunu söylediler.
25 Aralık günü, büyük bir devlet işletmesi olan Tongling Demirdışı Metaller Grubu’na bağlı bir hastanede çalışan yüzlerce doktor ve hemşire, altı aylık ücretlerinin ödenmemesini protesto etmek için Tongling kentinin en önemli kavşağını ulaşıma kapattı. (bkz. Fotoğraf)
Toplumsal huzursuzluk ÇKP’nin Kasım ayındaki 18. Kongresi’nin ardından artmaya başladı. Kongre, devletin elinde olmaya devam eden 100.000 dolayında işletmenin bir kısmının özelleştirilmesini içeren piyasa yanlısı bir ekonomik gündemi kabul etmişti. Göreve yeni atanan ÇKP Genel Sekreteri Xi Jinping, kısa süre önce, eski önder Deng Xiaoping’in yirmi yıl önce yapmış olduğu ve Çin’de kapitalist restorasyon sürecini hızlandırdığı gezisini taklit eden bir "Güney Turu"nu tamamlamıştı. Xi’nin turu, şirket seçkinlerine ve yabancı yatırımcılara, yönetimin şirket yanlısı politikalara devam edeceği güvencesini vermek üzere tasarlanmıştı.
Xi’nin turunu tamamlamasının hemen ardından, Deng’in memleketi Siçuan bölgesindeki Guang kentinde bulunan işçiler, ücretlerinin iki buçuk ayı aşkın süredir ödenmemesi üzerine bir protesto başlattılar. Kore merkezli bir triko fabrikası olan Hanmei’de çalışan 100’den fazla işçi, 21 Aralık’ta greve çıktı. Fabrika müdürünün kaçmasının ardından, yetkililerin devreye girmesi çağrısında bulunan işçiler Belediye Konağı’na yürüdüler. Yerel yönetim, protestoları bastırmak üzere, yüzlerce çevik kuvvet polisini seferber etti. Altı işçi yaralandı ve iki gazeteci tutuklandı.
İşçilerin Deng’in memleketinde şiddet yoluyla bastırılması, ÇKP’nin yeni önderliğinin toplumsal olarak geriletici piyasa yanlısı reformları uygulamak için polis devleti baskısına başvurmakta tereddüt etmeyeceği yolunda güçlü bir mesaj vermek üzere tasarlanmıştı.
Sayfanın başı
Okuyucularımız: DSWS yorumlarınızı bekliyor. Lütfen e-posta gönderin.
Telif Hakkı 1998-2017
Dünya Sosyalist Web Sitesi
Bütün hakları saklıdır
|
