WSWS : Srpskohrvatski

Mediji SAD-a: Kritični Dio Zavjere Protiv Demokratskih Prava-Treći Dio

Dejvid Vol� David Walsh
16. decembra 2000.

Masovni mediji su odigrali ogromnu ulogu tokom pro�lih pet sedmica u odlučivanju ishoda krize koja je usljedila poslije neodlučenih predsjedničkih izbora 7. novembra. Da su vodeće medijske ličnosti ispoljile interesovanje za demokratska prava i principe, da su ozbiljno osporile argumente desničarskih političara i komentatora, da su opomenuli i ukazali na predubjeđenja i sklonosti desničarskih sudija, nesumnjivo je da bi narod bio u daleko boljem položaju da se suprostavi poku�ajima Džordža W. Bu�a George W. Bush i Republikanske Partije da otmu vlast.

Ovaj specifični kontekst, sa svim svojim implikacijama i posljedicama, naznačava potrebu javnosti da shvati ko su ove medijske ličnosti i koje to socijalne interese one služe.

Milioni ljudi gledaju televizijske programe dobronamjerno, nesvjesni pro�losti i veza onih koji sebe predstavljaju samo kao glasnike vijesti, obavje�tavajući javnost o odvijanju događaja, ili kao nezavisne i nepristrasne posmatrače dru�tvene scene. U stvarnosti, ovi "glasnici vijesti" i "posmatrači" često igraju aktivnu ulogu u gornjim e�alonima dru�tva koje navodno analiziraju bez naklonosti.

Koliko bi vjerodostojnosti imala većina novinara ako bi se, na primjer, pored njihovih lica na TV ekranima prikazale njihove lične i političke biografije i druge prigodne činjenice njihovog života, uključujući godi�nju zaradu, i to sve dok tvrde da predstavljaju objektivnu sliku događaja?

Da uzmemo jednostavan primjer, 12. decembra, dopisnik NBC Vijesti, News, iz Ministarstva Pravde i Vrhovnog Suda Pit Vilijams Pete Williams je bio jedan od prvih koj se pojavio na televiziji i poku�ao da protumači reakcionarnu odluku visokog suda koji je dodijelio vlast Bu�u. Bilo bi korisno da je NBC podsjetio gledaoce da se Vilijams 1986. pridružio ekipi izvjesnog kongresmena iz Vajominga Wyoming, Dik Čejnija Dick Cheney [Bu�ov zamjenik�prim. prev.], kao sekretar za �tampu i pravni pomoćnik; čak �ta vi�e, kada je Čejni bio imenovan za Pomoćnika Sekretara Odbrane 1989, pod ocem Džordža W. Bu�a, Vilijams je bio postavljen za Pomoćnika Sekretara Odbrane za Javne Odnose. Tog utorka uveče, Vilijams nije bio pozvan da oblikuje vijesti�to da je sudska odluka predstavljala čistu pobjedu za Bu�a-Čejnija je bilo dovoljno jasno�ali je ta informacija mogla pomoći da se objasni njegov samozadovoljan izraz lica.

Odnosi između vladine birokratije i političkih partija su uveliko rodoskrvni. Članovi ovog dru�tva nazdravljaju jedni drugima, međusobno se druže i žene. Pogledajte uniju Džejmsa Rubina James Rubin iz Državnog Sekretarijata i glavnu međunarodnu dopisnicu CNN Kristijanu Amanpur Christiane Amanpour; Alana Grinspena Alan Greenspan iz Federalne Rezerve i Andreje Mičel Andrea Mitchell. Kouki Roberts Cokie Roberts je kćerka Hejla Bogsa Hale Boggs (Demokrata-Luizijana), preminuli lider većine u Domu. Tipovi poput Krisa Metjuza Chris Matthews iz NBC i Džordža Stefanopulosa George Stephanopoulos iz ABC su bez muke pre�li iz politike u novinarsto.

To su privilegovani, razmaženi ljudi. Oni žive, jedu i putuju u stilu. Prepiru se i svađaju i ogovaraju, zavade se pa se pomire (ili ne), ali, bili da su oni liberali ili konzervativci, Demokrati ili Republikanci, prijatelji ili neprijatelji, oni udi�u isti vazduh. To su ljudi čiji su glasovi, da se poslužimo poznatom frazom F. Skota Ficdžeralda F. Scott Fitzgerald, "puni para."

Koliko vodeći televizijski i �tamparski novinari zarađuju? Ovo se pitanje smatra neukusnim, ili "ko pita treba da gleda svoja posla"�prema tome, mora da je bitno. U daljem tekstu prilažemo kratki pregled, sakupljen iz brojnih izvora informacija (uglavnom majsko izdanje Brilovog Sadržaja Brill's Content).

Na vrhu liste (ne ubrajajući zakletog reakcionarnog voditelja radio talk show Ra�a Limboua Rush Limbough i zabavljača, poput podlih Hauvarda Sterna Howard Stern ili Barbare Valters Barbara Walters), se nalaze glavni voditelji televizijskih programa. Piter Dženings Peter Jennings iz ABC zarađuje oko 9 miliona dolara godi�nje; Tom Brokov Tom Brokaw izvuče negdje oko 7 miliona; isto se odnosi na Dena Ratera Dan Rather iz CBS.

U ostale medijske zvijezde se ubrajaju Ted Koppel iz ABC-ovog Najtlajn Nightline, koji zarađuje nekih 8 miliona godi�nje, i Dajen Sojer Diane Sawyer, isto iz ABC-a, koja vodi program Dobro Jutro Ameriko Good Morning America, čija je zarada 7 miliona. Glavni dopisnik ABC iz Bijele Kuće Sem Donaldson Sam Donaldson dobija negdje u domenu 3-3,5 miliona; zamjenik TV voditelja za ovu mrežu, Forest Sojer Forrest Sawyer, uzima 2,5 miliona godi�nje. Don Hjuit Don Hewitt, producent CBS-ovog 60 Minutes, zarađuje 4-5 miliona; Majk Valas Mike Wallace iz istog programa, 3 miliona. Za Lezli Stal Lesley Stahl, također iz 60 Minutes, se tvrdi da zarađuje 1,75 miliona, Bob �eifer Bob Scheiffer, glavni dopisnik CBS iz Va�ingtona i moderator programa Face the Nation, 1,5 miliona.

Kejti Kurik Katie Couric iz NBC, ko-voditelj NBC Today, zgrne 7 miliona godi�nje, dok njen partner voditelj, Met Lojer Matt Lauer zarađuje samo 2,5 miliona. Džejn Poli Jane Pauley je 1998. potpisala petogodi�nji ugovor sa NBC za 5,5 miliona godi�nje. Lisa Majers Lisa Myers, dopisnik NBC iz Va�ingtona i jedan od glavnih progonitelja Klintona, dobija 370.000 godi�nje. Leri King Larry King iz CNN prima 7 miliona plate; Bernard �ou Bernard Shaw, također iz CNN, 1,1 milion; i isto tako Džef Grinfild Jeff Greenfield, stariji analista iz CNN. Plata Kristijane Amanpur Christiane Amanpour iznosi 2 miliona godi�nje. U Foksu Fox, Brit Hjum Brit Hume izvuče milion dolara godi�nje, dok Bil Orajli Bill O'Reilly prima ne�to manje. Brajan Vilijams Brian Williams iz MSNBC zarađuje 2 miliona godi�nje.

Urednici novina i vodeći reporteri zarađuju znatno manje, mada njihove plate nisu mačji ka�alj. Džosef Leliveld Joseph Lelyveld, izvr�ni urednik Nju Jork Tajmsa New York Times, primjera radi, primi negdje oko 400.000-600.000 godi�nje. Tom �ejls Tom Shales, televizijski kritičar za Va�ington Post Washington Post, zarađuje 200.000, i isto tako Džon Breker John Brecher, urednik prve stranice Val Strit Džornala Wall Street Journal. Za Dejvida Maranisa David Maraniss, nacionalnog političkog dopisnika za Post, se vjeruje da zarađuje 130.000 godi�nje, dok se smatra da stariji urednici vijesti u Džornalu primaju u prosjeku 160.000 i iskusniji reporteri u Tajmsu, 80-100.000.

To su samo plate. Dobro poznate ličnosti mogu znatno povećati svoja primanja putem predavanja i ličnih nastupa. U jednom članku iz 1995. ("Govoriti za Dolare"), kolumnista Va�ington Posta Havard Kerc Howard Kurtz je otkrio neke zapanjujuće činjenice. Kerc je zapazio da je Donaldson iz ABC�zapamtite, ovo je prije pet godina!�primao 30.000 za svaki javni govor, Vilijam Safajer William Safire iz Tajmsa je uzimao 20.000 po predavanju, isto kao i Kouki Roberts. Majk Valas je izvlačio 25.000 po govoru i Lari King je primao 50.000.

Prema pisanju Kerca, Dejvid Gergen David Gergen, tada sa MacNeil/Lehrer programom vijesti na PBS kao i kolumnista U.S. News, je zaradio vi�e od 450.000 za 21 govor tokom 1992. "Lista Gergenovih dobročinitelja," primijetio je ovaj kolumnista Posta, "izgleda poput liste od ko je ko who's who, glavnih muvatora korporativne Amerike," uključujući Trži�te Dionica, Američki Savez Transportera, Savez [Proizvođača�prim. prev.] Gotove Hrane, Chase Manhattan Bank i Braća Salomon.

Gergen, jo� uvijek trajna pojava u krugovima televizijskih talk show-ova, je nekarakteri�tično smjelo i otvoreno priznao Kercu: "Tu ima razvratnog uticaja�. Odstoji� u luksuznom hotelu. Isključi� ostale ljude. Priča� sa otmjenim, bogatim ljudima iz biznisa. Okružen si nekim varljivim mjehurom. To vodi ka potsticanju pro-ustanovljenih gledi�ta. Razgovara� sa članovima ustanovljenog sistema, mnogo vremena provodi� s njima."

Na vrhuncu borbe oko zdravstvenog osiguranja tokom Klintonovog prvog mandata, razni novinari su zaradili debele honorare time �to su govorili osiguravajućim zajednicama za zdravstvo i sličnima ono �to su ovi htjeli da čuju. Fred Barns Fred Barnes, tada u CBS This Morning i CNN Crossfire (i sada glavni i odgovorni urednik Rupert Murdokovog Rupert Murdoch ultra-desničarskog Weekly Standard), je izjavio za televiziju da je pojam krize zdravstva preuveličan i primio je poziv da govori pred American Managed Care and Review Association [organizacija za regulisanje zdravstvene za�tite�prim. prev.]. Istovremeno je kolumnista Džordž F. Vil George F. Will, desničarski snob i karijerista, bio pozvan da oslovi Health Insurance Association of America [Savez osiguravajućih preduzeća za zdravstvo�prim. prev.] na istu temu�da nema krize zdravstvene za�tite. Vil je rekao Kercu da njegovo primanje honorara od biznisa "ne pravi ni malo razlike u onome �to govorim." Kao okorjeli reakcionar, to bi za njega i mogla biti istina.

Ali i liberali poput Majkla Kinslija Micheal Kinsley su isto tako uzimali pare iz industrije da bi diskutovali prijedlog za zdravstvenu za�titu. Kinsli je to blago prokomentarisao, "To te potencijalno može pokvariti, ali mogu i sve druge stvari."

U članku u Atlantic Monthly iz Februara 1996. ("Za�to Amerikanci Mrze Medije"), Džejms Falous James Fallows je zapazio da je 1993. Donaldson iz ABC izrazio želju da shvati prosječnog Amerikanca. Falous je citirao izjavu Donaldsona. "Poku�avam da pokrenem jedan mali ranč u Novom Meksiku," rekao je on. "Imam 5 radnika. Popunjavan ove državne formulare." Falous nastavlja: "Prema tome, on je shvatio te�koće sitnog farmera ili biznismena i smetnje i neugodnosti državnih regulacija. Donaldson, za čiju se osnovnu zaradu iz ABC smatra da iznosi 2 miliona godi�nje, nije naglasio da je ukupna povr�ina njegovih desetak rančeva u Novom Meksiku 20.000 ari. Kada je radio na segmentu koji je napadao državnu subvenciju za farmere u programu Prime Time Live 1993, nije pomenuo da mu ti isti 'državni formulari' dozvoljavaju da podigne skoro 97.000 u subvencijama za ovce i angorske koze u roku od dvije godine. Vilijam Njuman William Neuman, reporter Nju Jork Posta, je izjavio da kada je njegov fotograf poku�ao da fotografi�e kuću na Donaldsovom ranču, Donaldson je naredio da se on izbaci sa njegove zemlje. ('Na Zapadu se prestupni�tvo strogo kažnjava,' Donaldson je objasnio.)"

Falous je također zapisao aktivnosti Džordža Vila. Vil je napisao "rubriku i uživo komentarisao, ismijavajući, plan Klintonove administracije da uvede tarifu, na japanska luksuzna kola, posebno Leksus Lexus. Vil je rekao u toku [David] Brinkley emisije [na ABC-u] da bi te tarife bili 'ilegalne' i predstavljale bi samo 'subvenciju dilerima Mercedesa.'

"Vil nije ni u svojoj novinskoj rubrici, niti u televizijskoj emisiji, otkrio da je njegova žena, Meri Mejseng Vil Mary Maseng Will, imala firmu kojoj je bilo isplaćeno 200.000 dolara kao registrovanom inostranom agentu za Savez Japanskih Proizvođača Automobila, i da je jedna od dužnosti za koju je ona bila najmljena, bila da nagovori američke komentatore da kritikuju ovaj tarifski plan. Kada je Vil bio upitan za�to to nikada nije spomenuo, on je odgovorio da je 'potpuno besmisleno' da je ugovor njegove žene mogao uticati na njegove stavove." To da se za Vila, koji nikada nije izrekao originalnu misao u svom životu, ispostavilo da je pomoćnik u varanju u korist interesa velikih korporacija neće, vjerujem, �okirati čitaoce World Socialist Web Site.

Ili da razmislimo o reklamnom blicu oko publikacije voditelja NBC vijesti Toma Brokova The Greatest Generation, pridavanje po�tovanja generaciji koja se borila u drugom svjetskom ratu. Džim Nilson Jim Neilson, u eseju Cultural Logic napisanom 1998, je zapazio da je "Brokov dva puta na NBC-u, u emisiji Danas, Today Show reklamirao svoju knjigu (tokom jednog nastupa, voditelj Met Lojer je rekao, 'Samo sam htio da ti odam po�tovanje, a ne da te osramotim'�), potom se pojavio na MSNBC, CNBC, Conan O'Brien show [NBC talk show], i na onlajn sajtu MSNBC.com, a i TV show Dateline NBC je posvetio čitav sat njegovoj knjizi." Niko uključen nije spomenuo da je i sam NBC trebao da dobije od te knjige, jer je ova TV mreža posjedovala 25 odsto prava na The Greatest Generation.

Nilson je dalje naglasio da je "knjiga [ABC voditelja vijesti] Pitera Dženingsa Stoljeće The Century bila osnova TV serije u dvanaest dijelova na ABC i petnaest dijelova na The History Channel, djelimično u vlasni�tvu ABC-a." Sve ovo predstavlja samo brzi pregled jednog rodoskrvnog i krajnje nepo�tenog kruga, mnogo pokvareniji nego �to bi jedan prosječan Amerikanac mogao i zamisliti.

Naravno, oblast novinarstva je rascijepana socijalnim podjelama kao i sve ostale sfere američkog života. Postoji ogroman jaz između onih na vrhu medija i onih na dnu ranga. Pomoćnik producenta u CBS vijestima zarađuje 22.000 godi�nje; na CNN 28.000, u Foksu 20-25.000, isto u ESPN [sve-sportska TV cablovska mreža]. Sedmomjesečni "pripravnik" u mjestu pomoćnika produkcije u ESPN zarađuje 9 dolara na sat, bez beneficija.

Izvan ovog kruga velikih medijskih ustanova, čak ni televizijsko osoblje, ne može zaraditi dosta para. Reporter/vikend voditelj na televiziji WREX u Rokfordu, Ilinois Ilinois, prima 23.000 godi�nje. Urednik vijesti na KXGN u Gledvilu, Montana, odnese 22.000, i reporter na KTEN u �erimanu, Teksas, izvuče sjajnih 15.000 godi�nje. Lokalni voditelj/producent programa Javnog Radija "Kad Se Sve Uzme U Obzir" All Things Considered u Pulmanu, Va�ington, zarađuje 25-29.000 godi�nje. Reporter u New Haven Register prima početnu platu od 26-28.000. Početnik na mjestu pomoćnika urednika u Newsweek-u zarađuje 28.000 a u The New Republic, 20-25.000.

Zaista, prema vrijednom istraživanju kojeg je obavio Vernon Stoun Vernon Stone, iz Novinarske �kole u Misuriju (http://web.missouri.edu/~jourvs/sals90s.html), jaz između "bogatih i siroma�nih" u medijskom svijetu se pro�irio u prethodnim decenijama.

Stoun zapaža situaciju "u radnim mjestima za emitovanje vijesti u američkim TV i radio stanicama. Tokom prve polovine decenije [1990-ih], najvi�e plaćeni ljudi su se odmakli jo� vi�e u svojim primanjima putem prevazilaženja tro�kova života. Ali je velika većina drugih bila u stanju da potro�i ili u�tedi malo manje nego ranije. Nisu uspjeli da se drže ukorak sa Indeksom Tro�kova Života Consumer Price Index (CPI)�"

On obja�njava da su "Prosječne plate najbogatijih televizijskih novinara�voditelji TV vijesti, urednici vijesti i reporteri�u stanicama 50 najvećih trži�ta rasle brže od CPI od 1989 do 1994. U srednjem rangu trži�ta 51-100, su oni koji su držali ukorak sa tro�kovima života. Zaostajali su samo u malim trži�tima (101-210). Slični trendovi se mogu primijetiti za 1994-99.

"Najniže plaćeno osoblje vijesti u TV stanicama, fotografi, su se držali ukorak sa inflacijom u 50 najvećih trži�ta, ali u ostalima su u zaostali. Isto se predviđa za 2000.

"Drugi po redu najniže plaćeni, producenti i urednici raspodjele zadataka, su doživjeli da im plate izgube kupovnu moć u svim kategorijama TV trži�ta, od najmanjih do najvećih u 1987-94. Neke TV stanice su to popravile tokom sljedećih pet godina, ali većina ih vjerovatno nije.

"�to se tiče radija, direktori vijesti i voditelji u stanicama sa velikim trži�tima su u prosjeku popravili kupovnu moć u odnosu na Indeks Tro�kova Života. Ali u mnogim stanicama, mnogobrojna radio trži�ta sa manje od miliona stanovnika, kupovna moć uop�te je padala sa lo�eg na gore tokom 1989-94."

Stoun nastavlja izjavom da se "jaz u platama između visoko i nisko plaćenih i dalje pro�iruje�bržim tempom od normalnog pro�irenja koje se očekuje iz sveobuhvatnog procentualnog porasta."

Ima onih koji počnu novinarsku profesiju iz želje da informi�u i obrazuju, da ispitaju i ospore konvencijalnu mudrost i ponude socijalnu kritiku. Takvi pojedinci se ne penju prema gore. Njihova lica nisu ta koja se mogu vidjeti na večernjim vijestima i talk show programima.