U Pozadini Suđenja Milo�eviću: SAD, Evropa I Balkanska Katastrofa
Chris Marsden i Barry Grey
4. jula 2001.
�ta god da mislite o biv�em jugoslovenskom predsjedniku Milo�eviću�World Socialist Web Site definitivno nije među podržaocima ovog biv�eg staljinističkog aparatčika koji se preokrenuo u srpskog nacionalističkog posrednika kapitalističke restauracije�događaji koji su popratili njegovo zarobljavanje i prenos u Hague ismijavaju tvrdnje zapadnih vlada da brane demokratska prava i zakon na Balkanu.
Ne mali broj buržoaskih komentatora su priznali da je ovaj biv�i lider države bio u su�tini kidnapovan, iza leđa jugoslovenskog predsjednika Ko�tunice i nasuprot odluke Ustavnog suda Jugoslavije koji je suspendovao naredbu za Milo�evićevo izručenje. Bio je izručen Međunarodnom Sudu za ratne zločine za biv�u Jugoslaviju (ICTY) u Hagu kao dio podle komercijalne pogodbe između SAD-a i srpskog premijera Zorana Đinđića: Washington vi�e neće prijetiti sa bojkotom neposredne "konferencije donatora" u Brusselsu i podržaće paket novčane pomoći Beogradu od preko 1 milijarde dolara u zamjenu za Milo�evićev transfer u ICTY.
Očevidno pokvaren karakter ove razmjene je izazvao zabrinutost u dijelu evropske buržoazije, koja se boji, sa dobrim razlogom, da će ovaj potez kojeg potpomažu SAD nepopravljivo diskreditovati Ha�ki sud i razotkriti ga kao instrument američke politike na Balkanu. �vajcarske novine Le Temps su izrazile nezadovoljstvo izjavom da, "Nije pretjerano reći da je izručenje ovog biv�eg diktatora jedna biznis nagodba� O kome god da se radi�pogotovo ako ga ne volimo�zakon je zakon, i ovaj potez nije ni�ta vi�e od upotrebe sile nasuprot principima za koje se Zapad obično zalaže."
Bez obzira na izlive retorike o ljudskim pravima i pravdi, otmica Milo�evića predstavlja daljnji dokaz o preziru koje velike sile osjećaju prema suverenitetu malih zemalja i njihovom nepo�tovanju i drskosti prema pravima izglasanih vlada, čak i u slučaju vlada koje su oni sami izgurali na vlast. ICTY ima zadatak da pruži zakonsku vjerodostojnost za povratak intervencija imperijalističkih sila u kolonijalnom stilu protiv malih nacija.
Ha�ki sud je razotkrio svoju pristrasnost kada je izdao svoju prvu optužnicu Milo�eviću za navodne ratne zločine u jeku SAD-NATO agresije na Jugoslaviju u proljeće 1999. Objavljivanje ove potjernice, koja je do�la usljed rastuće javne zabrinutosti oko NATO-vih napada na civilne mete u Srbiji, je bilo, kao �to je WSWS objasnio u to vrijeme, politički čin maskiran u zakonu. (Vidite "The Milosevic indictment: legal document or political diatribe?", 1. juna 1999.).
Mi�ljenje da se ovo suđenje, koje je nastalo iz takvih okolnosti, može uskladiti sa op�te prihvaćenim standardima po�tenja i zakonitog procesa je očigledno besmisleno. Koliko god da je Milo�ević pusto�io i pljačkao kosovske etničke Albance, ovo neposredno suđenje pred Ha�kim tribunalom će imati karakter sudske parade.
Oni koji orkestriraju ovaj proces�američka i evropske vlade koje su vodile Balkanski rat 1999. i koje su nadzirale raspad Jugoslavije koji je tome prethodio�imaju politički interes u lansiranju nove propagandne kampanje da bi demonisale Milo�evića i da bi ga prikazali kao zlog genija koji snosi isključivu odgovornost za katastrofu koja je obuzela ovaj region tokom posljednje decenije.
Ovaj politički cilj je jo� hitniji zbog nesretnih i razornih posljedica zapadne politike na Balkanu�transformacija Bosne u etnički podjeljen vojni protektorat, prisilno istjerivanje Srba iz Kosova od strane NATO-vih albanskih separatističkih saveznika u Oslobodilačkoj Vojsci Kosova (OVK), i izbijanje građanskog rata u Makedoniji�i otkrivanje velikog pretjerivanja i laži koje je Zapad zloupotrijebio za manipulisanje javnog mnjenja prije i tokom SAD-NATO agresije na Srbiju u proljeće 1999.
Sudski progon Milo�evića je prepun protivriječnosti. Kao prvo, potjernica Ha�kog suda ignori�e ulogu koju je imalo NATO-vo bombardovanje u potsticanju masovnog protjerivanja albanskih Kosovara od strane srpskih snaga u proljeće 1999. On zanemaruje ulogu američke CIA-e i evropskih obavje�tajnih službi u podr�ci KLA-u mjesecima pred rat, kada su albanske gerile pokrenule kampanju nasilja protiv srpske policije u kombinaciji sa prijetnjama i sporadičnog nasilja prema srpskim civilima na Kosovu.
Nema sumnje da je Milo�ević vodio �ovinističku politiku koja je sadržavala nasilne napade na etničke Albance, ali su Washington i Evropa vodile politiku potpaljivanja i destabilizacije koja je učinila etnički rat gotovo neminovnim.
Prema izvje�tajima �tampe, Ha�ki sud namjerava da pro�iri svoju optužnicu protiv Milo�evića da uključi navodne akcije genocida tokom građanskog rata u Bosni. Međutim, SAD i Evropa su napravile Milo�evića glavnim garantorom Daytonskog sporazuma 1995. koji je zaustavio rat i ustanovio kontrolu Ujedinjenih Nacija. Da Ha�ki tribunal ima obzira prema istorijskoj istini, logici i dosljednosti, bio bi obavezan da imenuje zapadne lidere poput tada�njeg predsjednika Clintona kao saučesnike u genocidu poslje događaja.
Kako onda da se objasni ova dvoličnost koja prožima javno reklamiranu ljubav Zapada prema ljudskim pravima i sudskom gonjenju ratnih zločina? Washington se otvoreno protivio sudskom gonjenju chileanskog diktatora Augustoa Pinocheta kada je ovaj fa�istički general i masovni ubica bio uhap�en u Britaniji i kada mu je prijetilo izručenje �paniji.
Nije potrebna neka posebna o�troumnost da bi se povezao ovaj nedostatak volje sa Washingtonovom sopstvenom ulogom u zbacivanju demokratski izabranog režima Allendea, i podr�ci Pinochetovom puču 1973. i njegovom popratnom teroru. Zaista, tužioci u Belgiji i Latinskoj Americi trenutno sudski progone vodeće američke ličnosti koje su odigrale ključne uloge u chileanskim zbivanjima, uključujući biv�eg Državnog sekretara Henry Kissingera. Nije ni čudo da Bushova administracija ne sarađuje sa ovim istragama.
Niko drugi do uglednog biv�eg glavnog tužioca Ujedinjenih Nacija Richard Goldstone je rekao da se izraelskom premijeru Arielu Sharonu treba suditi kao ratnom zločincu za njegovu ulogu u pokoljima hiljada Palestinaca. Ali ko može posumnjati da SAD neće nastaviti da �tite Sharona i njegov režim sa tehnički moćnim naoružanjem i milijardama dolara?
Da postoji objektivna primjena međunarodne pravde za zločine protiv čovječanstva, Milo�ević bi rangirao sasvim nisko na listi u usporedbi sa političkim predstavnicima SAD-a i Evrope, čije su akcije u Koreji, Africi, Vijetnamu i drugdje dovele do smrti miliona ljudi. Da navedemo nedavni primjer, rat protiv Iraka je usmrtio na hiljade ljudi, i jo� na stotine hiljada je poginulo kao posljedica sankcija i avionskih napada, bez istorijskog presedana protiv jedne poražene zemlje.
SAD su uradile sve �to su mogle da za�tite svoje političare i vojnike od sudskog gonjenja za ratne zločine. SAD su se suprotstavile uspostavljanju �ireg međunarodnog kriminalnog suda. S time se složilo 35 zemalja prije tri godine, ali za osnivanje ovog suda je potrebna garancija od 60 vlada. Reaganova administracija je 1984. odbila sudsku nadležnost ranijeg Međunarodnog Suda Pravde kada je ustanovila da Washingtonovo miniranje luka u Nicaraguai kr�i međunarodni zakon.
Daleko od traganja za istorijskom istinom, suđenje Milo�eviću će biti iskori�teno da se međunarodno javno mnjenje odvrati od kritične uloge koju su imperijalističke sile odigrale u tragediji koja je zadesila Balkan. U cjelokopnim medijskim komentarima, nema rasprave ni o jednom pitanju u vezi istorije Balkana. To nije slučajno. Washington posebno računa na op�te neznanje stanovni�tva po pitanju izvora balkanske katastrofe da bi relativno slobodno tjerao svoju pljačka�ku politiku u regionu.
Jugoslavija je nastala iz drugog svjetskog rata kao proizvod narodnog pokreta protiv nacističke okupacije i srpskih kraljevskih snaga. Partizanski ustanak su predvodili Josip Broz (Tito) i Komunistička Partija Jugoslavije. Tito je uspostavio delikatno skladnu federaciju raznih etničkih grupa i regiona. Pod specifičnim istorijskim okolnostima usljed Hladnog rata, Titov režim je godinama uspijevao da manevri�e između SAD-a i Sovjetskog Saveza, dok je održavao ujedinjenu federaciju zasnovanu na ustavnim garancijama raznim etničkim dijelovima�Srbima, Hrvatima, bosanskim Muslimanima, albanskim Kosovarima, itd.
Izvori bosanskih i kosovskih sukoba u pro�loj deceniji leže u raspadu biv�e Jugoslavije kasnih 1980-ih i ranih 1990-ih, pod pritiskom polisa koje su diktirale zapadne sile i nametnule putem programa strukturnog regulisanja privrede od strane Internacionalnog Monetarnog Fonda i Svjetske Banke. Cilj Zapada je bio da demontira državnu privredu i uspostavi nesputanu ekonomsku dominaciju internacionalnog kapitala nad Jugoslavijom.
Pritisak sa Zapada je doprinio naglom rastu inflacije i velikom broju izgubljenih radnih mjesta u kasnim 1980-im i ranim 1990-im. Ovi uslovi su potstakli �trajkove i druge masovne proteste jugoslovenske radničke klase. U nastojanju da odvrate ovu klasnu borbu, biv�i staljinistički birokrati poput Milo�evića i Franje Tuđmana u Hrvatskoj su raspaljivali nacionalističke osjećaje dok su se takmičili za podr�ku od zapadnih vlada. Milo�ević je u početku bio proteže Zapada i pristalica njegove kapitalističke trži�ne politike.
Njemačka, poslije svog ujedinjenja 1991, je odlučila da se njeni interesi na Balkanu najbolje mogu unaprijediti putem podr�ke otcjepljenja relativno napredne Slovenije od Jugoslavije, popraćeno otcjepljenjem Hrvatske. SAD, koje su se u početku suprotstavile raspadu Jugoslavije, su brzo preokrenule svoj stav i postale glavni protagonist bosanske nezavisnosti.
Istoričari koji poznaju balkansku i jugoslovensku istoriju su upozorili da bi naglo rasparčavanje Jugoslavije moglo dovesti samo do provale etničkog ratovanja. Na primjer, otcjepljenje Hrvatske i Bosne je iznenada li�ilo etničke manjine unutar ovih regiona ustavnih prava i za�tite koju su uživali pod federacijom. Nacionalistički političari poput Milo�evića u Srbiji, Tuđmana u Hrvatskoj i Alije Izetbegovića u Bosni su iskoristili strah naroda da bi pokrenuli svoje programe. Po pitanju "etničkog či�ćenja" i drugih oblika terora protiv manjinskog stanovni�tva, nije bilo mnogo razlike između ova tri nacionalistička lidera.
Podr�ka za razbijanje Jugoslavije je dovela Zapad, a iznad svih, SAD, u sukob sa Milo�evićem. Washington je zaključio da srpska vladajuća elita ima najveći interes u sačuvanju ujedinjene države u kojoj igra dominantnu ulogu. Kao �to je često bio slučaj u pro�losti, na primjer, Noriega u Panami, Sadam Husein u Iraku, nekada�nji politički adut SAD imperijalizma, u ovom slučaju, Milo�ević, se na�ao na američkom ni�anu.
Prikrivena podr�ka SAD-a za OVK i otvoreno prihvatanje ovih albanskih nacionalističkih snaga pred SAD-NATO agresiju su bili sastavni dio njihove anti-srpske politike. Ha�ka optužnica za Milo�evića je predstavljala pro�irenje ove iste agresivne politike.
NATO je poku�ao opravdati svoje 76-dnevno bombardovanje kao humanitarni rat da bi zaustavili genocid nad albanskim Kosovarima. Milo�ević je bio progla�en "srpskim Hitlerom".
Tvrdnja da je Milo�ević Hitler modernih vremena je kombinacija ogromnog pretjerivanja i cinizma. Prije svega, Milo�ević je buržoaski lider jedne male i ekonomski nejake nacije, a ne jedne imperijalističke sile poput nacističke Njemačke. Kao drugo, ne postoje dokazi da je on vodio politiku masovne likvidacije, niti je broj civilnih žrtava na Kosovu ni izbliza na nivou zločina nacističkog pogroma Jevreja.
Od kraja SAD-NATO agresije, Ha�ki sud je priznao da će konačan broj le�eva otkriven u kosovskom sukobu vjerovatno biti "manji od 10.000". Do danas se ni izbliza nije prona�ao toliki broj tijela.
Milo�ević će biti prvi biv�i vođa države kome će se suditi pred međunarodnim kriminalnim sudom. Ovo se pozdravlja kao početak novog doba u kojem se ratni zločinci vi�e neće moći sakriti iza svojih položaja. Prihvatiti ovakve tvrdnje bi bilo krajnje politički naivno.
Poslije svih zločina koje su počinili, pomisao da se međunarodna pravda može povjeriti vladajućim klasama SAD-a ili Evrope, ili međunarodnim organima koje oni kontroli�u, je smije�na. Milo�evićevo sudsko gonjenje se zbog političkih razloga može smatrati bitnim, ali takve mjere se neće primijeniti na imperijalističke lidere ili njihove �tićenike.