Američki izbori
Al Gore-ova kampanja: Smrtni Zveket Američkog Liberalizma
David North
6. novembra 2000.
Tokom ovogodi�nje izborne kampanje, pitanje koje je najvi�e zbunjivalo medijske pundite je bilo očigledna nesposobnost Al Gore-a da iskoristi ono �to je trebalo dati nadmoćnu prednost. Ako bi pretpostavili da Amerika trenutno u�iva besprimjerno blagostanje, sama pomisao da bi kanditat Demokrata mogao izgubiti bi i�lo nasuprot zdrave logike, to jeste, da predsjednički kanditat vladajuće partije treba da pobijedi "kada je stanje dobro." Vi�e puta nego ne, poraz vladajuće partije se direktno pripisavao nepovoljnim ekonomskim okolnostima. 1920. 1932. 1960. 1976. 1980. i 1992, poraz vladajuće partije je bio nagovje�tavan neprestanom ili tek nedavno okončanom recesijom.
Dogodilo se nekoliko primjetnih izuzetaka ovih normi. Rezultati izbora se ne podudaraju uvijek sa ekonomskim ciklusom. Raskol u Republikanskoj Partiji 1912. je omogućio Wilson-u da zauzme Bijelu Kuću uprkos ekonomskom rastu. Nezadovoljstvo Korejskim Ratom 1952. je olak�alo pobjedu Eisenhower-a, koji je imao dodatnu prednost kao pobjednički general. Slično, Vijetnamski Rat je diskreditovao ugled Johnson-Humphrey-ove administracije �to je otvorilo put pobijedi Nixon-a 1968.
Međutim, uprkos činjenici da nema ni rata niti nekog posebno uglednog protivnika, Al Gore-ova kampanja je očigledno te�ko pogođena dok posrće ka zavr�noj liniji. Za�to?
Analize koje nam nudi korporativna medija su obično plitke, ukazujući na jednu ili drugu ličnu karakteristiku koja potkopava Gore-ovu popularnost. Dok tu mo�da i ima trunke istine u ovim osmatranjima, ona jako malo doprinose podrobnijem razumijevanju dubokih političkih i socijalnih procesa.
Koji su bitniji razlozi sada�njeg stanja Gore-ove kampanje? Prvo, dozvolite da razmotrimo medijske fundamentalne (bez ikakvih ispitivanja) pretpostavke: da je ovo doba neuporedivog ekonomskog blagostanja. Ovo uvjerljivo izra�avanje nije odraz stvarnosti�koja je kompleksnija i zabrijinjujuća�nego visoko privilegovanog finansijskog polo�aja stvaraoca javnog mnjenja u mediji.
Dok su stope nezaposlenosti opale tokom pro�le decenije, ta statistika samo izra�ava jedno gledi�te preovladavajućih socioekonomskih uslova. Za ogromnu većinu Amerikanaca, 1990-te su bile decenija ekonomske nesigurnosti i stresa. Sigurnost zaposlenja kao praktičnog socijalnog koncepta je gotovo stvar pro�losti. Visine zarada jedva da su i�le ukorak sa inflacijom. Desetine miliona porodica radničke klase su u dubokom dugu i zabrinuti su za sposobnost da sastave kraj s krajem u slučaju nepredviđenih okolnosti. Iznenadan gubitak zaposlenja nosi sa sobom mogućnost katrastofe.
Osnovne socijalne potrebe�zdravstveno osiguranje, pristojno �kolovanje, ekonomska sigurnost za pozne godine�su van domaka od vi�e od 40 miliona Amerikanaca koji su svrstani u siroma�ne. Odista, ovo je problem većine radnog naroda. Pad ekonomije�čak i takozvani "mekani pad"�bi ubrzo izrodio jako nesigurno stanje radničke klase.
Kada se ovo razmotri u sklopu dodatnih i ozbiljnijih procjena socioekonomskih uslova u Americi, onda počinju da se pokazuju stvarni razlozi krize Gore-ove kampanje. Uprkos povremenom rasplamsavanju la�ne popularne demagogije, Gore je predstavnik političke partije koja nema nikakvog programatičnog sadr�aja da ponudi radničkoj klasi.
Mnogo se pisalo o Gore-ovom drvenom dr�anju�ili, po riječima obazrivijih komentatora, "potpredsjednikova nesposobnost da da tačan, nedvomislen odgovor na skoro ijedno pitanje koje mu se postavi�" Ali ova karakterna crta potiče manje od lične mane nego od temeljnih protivriječnosti Demokratske Partije. Njena namjera da se predstavi kao branilac američkih radnika se neprestano sukobljava sa najva�nijom potrebom da ubijedi svoje korporativne pokrovitelje. Okolnosti koje su van Gore-ove kontrole ga primoravaju da neprekidno govori sa obe strane svojih usta. Zvonka obećanja da će "sačuvati socijalnu za�titu" ili pobolj�ati �kolstvo, on neutralizuje trezvenim izjavama u podr�ci "fiskalne ili novčane odgovornosti."
Ovaj problem nije počeo sa Gore-om. Ustvari, to �to njegova kampanja ispoljava je zavr�na faza dugotrajnog truljenja američkog liberalizma.
Kao �to svako ko prati američku politiku zna, liberalizam je promijenio pravac tokom posljednih 20 godina u politički ekvivalent jedne namjerno izostavljene�zastra�ujuće "riječi L." Činjenica da ni jedan kanditat za nacionalni biro ne �eli da se identifikuje kao liberalac znači da u okviru bur�oaske politike ne postoji baza za program socijalnih reformi.
Ovo ni u kom slučaju nije novi razvoj. Zaista, kriza liberalizma je prethodila pobjedi Ronald-a Reagan-a 1980.�događaj koji se često, i netačno, opisuje kao va�na prekretnica u američkoj politici. Opreznije razmatranje istorije razotkriva da se početak truljenja američkog liberalizma kao vjerodostojnog instrumenta socijalnih reformi mo�e vidjeti i u prvoj deceniji 20. stoljeća. Akilova peta liberalizma, kao bour�oaske političke tendencije, je bila njegova organska nesposobnost da zastupa rje�enja socijalnih problema koja prekoračuju prihvatljive granice kapitalističkog profit sistema.
Sredinom 1930-ih, veliki američki filozof John Dewey je priznao da se liberalizam, dok progla�ava svoju vjernost demokratskim idealima, nesumljivo, u praksi, degenerisao u sve vi�e besramnu odbranu sebičnih interesa kapitalističke klase. Iskrena nada Dewey-a je bila da se liberalizam mo�e nekako osloboditi od istorijske podvrgnutosti kapitalizmu i da se on time mo�e uspostaviti kao vjerodostojan trend fundamentalnih socialnih reformi.
U izjavi tipičnoj njegovom pisanju 1930-ih, Dewey je izjavio: "Tragični poremećaj demokratije se de�ava zbog toga �to je identifikacija slobode sa maksimumom neobuzdanih individualnih akcija u sferi ekonomije, pod institucijama kapitalističkih finansija, isto tako kobno za ostvarenje slobode za sve ljude kao �to je kobno i za ostvaranje jednakosti. To je �tetno za slobodu mnogih jer je �tetno za istinsku jednakost povoljnih mogućnosti."
Dewey-evi napori da objasni filozofski temelj ostvarljivog programa liberalnih socijalnih reformi�u protivljenju programu socijalističke revolucije zasnovanog na klasnim pitanjima�nisu bili uspje�ni. Ulaskom SAD-a u Drugi Svjetski Rat i njenom pretvaranju u najveću imperijalističku silu, evolucija američkog liberalizma je preuzela potpuno reakcionarni karakter.
Najuvjerljivija manifestacija okretanja liberalizma ka desnici je bila njihovo odu�evljeno odobrenje Hladnog Rata protiv Sovjetskog Saveza, skupa sa antikomunističkim "lovom na vje�tice" kod kuće. Ishod ovih orgija proganjanja crvenih, koje je bilo politički i intelektualno ozakonjeno od vođa američkog liberalizma, je postalo proganjanje i ugnjetavanje svih oblika socijalističkog i anti-kapitalističkog neslaganja u SAD-u, pogotovo u novoformiranim industrijskim sindikatima.
�to se tiče odnosa između liberalizma i pokreta za civilna prava 1950-ih i 1960-ih, valja se prisjetiti da su borbe protiv [rasnog�prim. prev.] separatizma bile poduzete uglavnom u protivljenju Demokratskoj Partiji. Bilo je to odvratno lice američke politike da kampanja nacionalne Demokratske Partije kasnijih 1960-ih zavisi o grije�nom savezu sjevernih liberalaca sa ju�nim separatistima. Ovaj savez je bio razbijen zbog izbijanja masovnih sukoba koje Kennedy-jeva administracija nije bila u stanju da kontroli�e.
Odmah poslije ubistva Kennedy-ja, Lyndon Johnson je otkrio svoje "Veliko Dru�tvo." Zakon koji je uspostavio Johnson je, ipak, predstavljao ne renesansu liberalizma, nego njegov posljednji predsmrtni uzdah. Johnson-ov "Rat Protiv Bijede" je postao �rtva rata u Vijetnamu. Niti jedan od socijalnih ciljeva koje je Johnson proglasio se nije ostvario. Posljednjih 30 godina američke istorije svjedoči o sistematskom odbacivanju, od strane Republikanske i Demokratske administracije, ne samo generalnih socijalnih te�nji progla�enih od Johnson-ove administracije, već isto tako i specijalnih programa koje je ona uvela.
Objektivne socijalekonomske tendencije su odlučile političku putanju Demokratske Partije�iznad svega, koncentrisanje ekonomske moći i bogatstva u ruke sve izolovanije elite za koju je svaka promijena socijalne strukture, o kojoj njene privilegije zavise, nezamisliva. Demokratska Partija funkcioni�e kao istrument korporativne i finansijske aristokratije. �upljina i jalovost njihove platforme je mjera nepodno�ljivosti vladajuće elite prema ikakvim mjerama koje bi mogle imati nepogodne posljedice po njihovo ekonomsko stanje i interese.
Na kraju krajeva, Gore-ovo "drveno dr�anje" je izraz klasne discipline i ograničenja pod kojima je on primoran da operi�e.