Έτος 2013: Η Νέα Διαμάχη για την Αφρική
Του Κρίς Μάρσντεν
23 Μαρτίου 2013
Η γαλλική επιθετικότητα στο Μάλι αποτελεί μόνο την τελευταία έκφραση μιας καινούργιας διαμάχης για την Αφρική, που την επιχειρούν όλοι οι πρώην κυρίαρχοι ιμπεριαλιστές αυτής της ηπείρου. Σε αυτή εμπλέκονται όχι μόνο οι δυνάμεις εκείνες που άμεσα κυριάρχησαν στην Αφρική από το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα μέχρι τη δεκαετία του 1960 όπως η Γαλλία και η Βρετανία, αλλά κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
To Παρίσι ποτέ δεν εγκατέλειψε εντελώς τα ιμπεριαλιστικά του σχέδια για την Αφρική, όπως τεκμηριώνεται με τις τελευταίες του κτηνωδίες στη Ρουάντα και τη Λιβύη. Ακόμα διατηρεί 9000 στρατιώτες στην Ακτή Ελεφαντοστού, τη Σενεγάλη, τη Γκαμπόν, τη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής, το Τσαντ και το Τζιμπουτί. Η επιστροφή της Γαλλίας στο Μάλι δεν αποσκοπεί στο να πολεμήσει την Αλ-Κάιντα και τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό, αλλά μάλλον στο να εγείρει αξιώσεις για το ουράνιο, το χρυσό και τα μη εξορυγμένα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας καθώς και για αυτά της περιοχής της Δυτικής Αφρικής και όλης της έκτασης της ηπείρου, που τελευταία ανακηρύχτηκε από τον Φρασουά Ολλάντ ως «η ήπειρος του μέλλοντος».
Ακόμα δεν είναι σαφές αν οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν και πέρα από την παροχή αεροπορικής υποστήριξης προς τη Γαλλία στο Μάλι. Αν όχι, είναι γιατί δεν θέλουν να βοηθήσουν έναν αντίπαλο κατακτητή. Το 2013 ξεκινάει εν μέσω ενός ικανού αριθμού στρατιωτικών επιχειρήσεων που διεξάγονται από την Ουάσιγκτον σε μια ήπειρο από την οποία η Αμερική εξαρτάται πια πλήρως ως προς το ένα τέταρτο του πετρελαίου και των πρώτων υλών που καταναλώνει, συμπεριλαμβανομένων χρυσού, διαμαντιών, χαλκού, σίδηρου και υψηλής κερδοφορίας καλλιεργειών, όπως το κακάο.
Το παιχνίδι, όσο αφορά την Ουάσιγκτον και όλες τις άλλες μεγάλες δυνάμεις, παίζεται στην Αφρική. Οι ΗΠΑ στοχεύουν στο κέντρο της Αφρικής για να διασφαλίσουν την ηγεμονία ολόκληρης της ηπείρου, με κύριο αντίπαλο σ’ αυτή τη διαμάχη, την Κίνα.
H Kίνα, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ, είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής με συναλλαγές ύψους $90 δις το 2009, σε σύγκριση με $86 δις για τις ΗΠΑ, καθώς και με άμεσες επενδύσεις άνω των $50 δις. Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές ξεπέρασαν τα $160 δις το 2011 και αναμένεται να φτάσουν τα $200 δις φέτος. Επιπλέον η Κίνα από το 2010 έχει προσφέρει, ή έχει δεσμεύσει το ποσό των $101 δις περίπου, για εμπορικά πρότζεκτ στην Αφρική, από τα οποία περίπου $90 δις συνολικά, πηγαίνουν σε συμφωνίες για κατασκευές και για εκμετάλλευση φυσικών πόρων.
Αδυνατώντας να ανταγωνιστεί οικονομικά το Πεκίνο, η Ουάσιγκτον στρέφεται για άλλη μια φορά στο μιλιταρισμό για να εξασφαλίσει πλεονεκτήματα. Το Μάλι, με την σειρά του, αποδεικνύει ότι ο καταστροφικός πόλεμος κατά της Λιβύης το 2011 σηματοδοτεί το τι ακολουθεί.
Πολλοί από τους πολέμους της περιοχής, με απώλειες εκατομμυρίων ζωών, έχουν σαν αιτία τις διαμάχες για στρατηγικούς πόρους, και στους οποίους οι αντίπαλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παίζουν κατά κανόνα σχεδόν ανοιχτά το ρόλο τους: Στη Δημοκρατία του Κογκό, το Βόρειο και Νότιο Σουδάν, τη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής, τη Σομαλία και επίσης το Μάλι. Ο κατάλογος είναι μακρύς.
Από τη μεριά τους οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει τελευταία πολυάριθμες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Αφρική, που διεξάγονται στην περιοχή της Λεκάνης της Σομαλίας, το Καμερούν, τον Κόλπο της Γουϊνέας, τη Μποτσουάνα, τη Σενεγάλη, τη Νότιο Αφρική, το Μαρόκκο, τη Γκάνα, την Τυνησία, τη Νιγηρία και τη Λιβερία. Έχουν συγκροτήσει και εκπαιδεύσει το στρατό της Αποστολής της Αφρικανικής Ένωσης που προστατεύει την κυβέρνηση της Σομαλίας, και οι δυνάμεις της έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη φρούρηση των στρατηγικών υδάτων του Κέρατος της Αφρικής. Επιπρόσθετα ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων της AFRICOM, Συνταγματάρχης Τομ Ντέιβις, καυχήθηκε ότι «επίσης διεξάγουμε κάποιας μορφής στρατιωτική εκπαίδευση ή κοινή στρατιωτική επιχείρηση ή δραστηριότητα με κάθε σχεδόν χώρα της Αφρικανικής ηπείρου».
Αυτή τη χρονιά οι ΗΠΑ θα εγκαταστήσουν μόνιμα στην Αφρική μια ταξιαρχία τουλάχιστον 3000 στρατιωτών, oι οποίοι θα προστεθούν σε τουλάχιστον 2000 και πιθανόν 5000 στρατιώτες που έχουν ήδη εγκατασταθεί εκεί με ανεπίσημο και ενίοτε μυστικό τρόπο. Η Αμερική σχεδιάζει να πραγματοποιήσει περισσότερες από 100 στρατιωτικές ασκήσεις σε 35 χώρες. Ακόμα θα ξεκινήσει να επιχειρεί η δική της δύναμη ταχείας αντίδρασης, με τον επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης των ΗΠΑ στην Αφρική (AFRICOM) στρατηγό Κάρτερ Χαμ να δηλώνει ότι η Αμερική δεν θα βασίζεται πια σε «μια συμφωνία συνδιοίκησης της επονομαζόμενης Διοίκησης της Δύναμης in-Extremis με την Ευρωπαϊκή Διοίκηση…τώρα έχουμε τη δική μας.»
«Απόλυτη προτεραιότητα του στρατού των ΗΠΑ είναι η προστασία της Αμερικής, των Αμερικανών και των Αμερικανικών συμφερόντων,» δήλωσε ο Χαμ.
Ο αριθμός των στρατιωτών είναι σχετικά μικρός, αλλά πολλοί εμπλέκονται στον πρωταρχικής σημασίας ρόλο της εκπαίδευσης και του εξοπλισμού Αφρικανικών στρατών για να χρησιμοποιηθούν κατόπιν σαν πληρεξούσιες Αμερικανικές δυνάμεις. Είναι αυτονόητο ότι όλα τα ιμπεριαλιστικά σχέδια για την καταλήστευση της Αφρικής εξαρτώνται σε τελική ανάλυση από το ρόλο που παίζει η Αφρικανική αστική τάξη.
Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις που έχουν έδρα την Ουάσιγκτον, το Παρίσι, το Λονδίνο και το Πεκίνο βασίζονται στα αναρίθμητα διεφθαρμένα τοπικά καθεστώτα και κινήματα για να επανδρώνουν τους ληστρικούς τους πολέμους και να αστυνομεύουν την κτηνώδη εκμετάλλευση των εργατών και των φτωχών χωρικών.
Παρά την πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη της Αφρικής, εισρεύσαν προς τους εργάτες και τους φτωχούς λίγα ή και καθόλου οφέλη. Παραμένει μια ήπειρος όπου το 60% του πληθυσμού της ζει με λιγότερο από $2 την ημέρα. Σαν μεσαία τάξη ορίζονται, χωρίς κάποια δόση ειρωνείας, αυτοί που ξοδεύουν από $2 έως $20, αν και οι περισσότεροι από αυτούς ξοδεύουν από $2 έως $4. Στο μεταξύ τα Αφρικανικά έθνη παραμένουν στον πάτο οποιασδήποτε μέτρησης οικονομικής δραστηριότητας, με τα 34 από τα 50 έθνη στη λίστα των Ενωμένων Εθνών με τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, καθώς και στην κορυφή κάθε λίστας μέτρησης της ανισότητας και της φτώχειας.
Μόνο η διεφθαρμένη άρχουσα τάξη έχει πλουτίσει γιατί έχει μερίδιο από τα λάφυρα που συσσωρεύουν πρώτιστα οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Κάτω από τέτοιες συνθήκες είναι αναπόφευκτη η κοινωνική έκρηξη.
Γι’ αυτό κάθε κίνημα των εργατών και των καταπιεσμένων μαζών πρέπει να κατευθύνεται οπωσδήποτε κατά της άρχουσας τάξης, που λειτουργεί σαν αστυνόμος αυτής της παράδοξης κοινωνικής ανισότητας, και κατά των υπερασπιστών του εθνικισμού, των εθνικών, θρησκευτικών και φυλετικών ανταγωνισμών που κατά κανόνα καταλήγουν σε αδελφοκτόνες σφαγές.
Το απεργιακό κύμα που κάλυψε τα ορυχεία της Νοτίου Αφρικής σηματοδοτεί την πορεία που πρέπει να πάρουν οι μελλοντικοί αγώνες. Ως στόχο είχε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και την εργατική ομοσπονδία COSATU, που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των εταιριών εξόρυξης, με αποτέλεσμα τη δολοφονική του καταστολή.
Όπως συμβαίνει με τα εθνικιστικά καθεστώτα και κινήματα στην Αφρική αλλά και διεθνώς, ο τωρινός ρόλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου επιβεβαιώνει την αδυναμία αντίστασης προς τις ιμπεριαλιστικές επιδρομές και της υπεράσπισης έστω και μιας κοινωνικής ή δημοκρατικής κατάκτησης, έξω από έναν ανεξάρτητο πολιτικό αγώνα της εργατικής τάξης.
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι η αστική τάξη των καταπιεσμένων εθνών, όντας στενά συνδεδεμένη με τον ιμπεριαλισμό, δεν έχει τα εχέγγυα για να διεξάγει τον αγώνα για τη δημοκρατία και την απελευθέρωση από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία. Οι εργάτες και η νεολαία της Αφρικής πρέπει να αναλάβουν τη δημιουργία της δικιάς τους επαναστατικής ηγεσίας για να καταλάβουν την εξουσία και να ενώσουν την ήπειρο με βάση τις αρχές του σοσιαλισμού, θέτοντας τις τράπεζες, τις μεγάλες επιχειρήσεις, τις βιομηχανίες εξόρυξης και τη γη υπό το δημοκρατικό έλεγχο των εργατών και των καταπιεσμένων.
Σαν συμπέρασμα, το 2013 πρέπει να αποτελεί τη χρονιά που η εμπροσθοφυλακή της εργατικής τάξης θα τεθεί υπό τη σημαία της Διεθνούς Επιτροπής της Τετάρτης Διεθνούς.
17 Ιανουαρίου 2013
Follow the WSWS